Wazektomia – co trzeba o niej wiedzieć?

Współczesna medycyna dysponuje całym szeregiem różnych metod antykoncepcyjnych – prezerwatywy, komputerowe metody oznaczania miesiączki, tabletki antykoncepcyjne czy wkładki wewnątrzmaciczne. Każda z tych metod ma swoje zalety oraz wady. Niektóre z nich wymagają dość dużej uwagi, inne z kolei nie wymagają od pacjenta żadnych specjalnych działań. Taką metodą antykoncepcyjną jest wazektomia, czyli podwiązanie nasieniowodów. Zabieg ten jest bezpieczny, czas rekonwalescencji krótki, a efektywność antykoncepcyjna tej metody bardzo wysoka.

Krótki zarys metod antykoncepcji i ich wady

Jedną z najczęściej wybieranych metod antykoncepcji są prezerwatywy. Wykonane z różnych substancji są nakładane na członka przed współżyciem. Choć ich sporą zaletą jest fakt, że obniżają one znacząco ryzyko zarażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową, to niestety zdarza się, że prezerwatywa pęka. Ponadto nierzadko pod wpływem miłosnych uniesień partnerzy zapominają o założeniu prezerwatywy. Częstą metodą antykoncepcji jest także antykoncepcja hormonalna. Kobieta przyjmuje wtedy codziennie tabletki z hormonami, które zapobiegają owulacji. Metoda ta, choć bardzo skuteczna, wymaga pamiętania o wszystkich tabletkach oraz nie zabezpiecza przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Antykoncepcja hormonalna występuje także w formie plastrów. Obecnie pojawia się powoli antykoncepcja hormonalna w formie depot – wszywa się wtedy swego rodzaju „pręcik” pod skórę z którego powolnie uwalniają się hormony. Kobiety często decydują się także na wkładkę wewnątrzmaciczną. Metoda ta zapewnia wysoką ochronę przed zajściem w ciążę. Coraz popularniejszą metodą antykoncepcji jest wazektomia. Pozwala ona na zabezpieczenie mężczyzny przed niechcianą ciążą.

Skąd się biorą plemniki w nasieniu?

Plemniki są produkowane przez jądra, a następnie dojrzewają w najądrzu. Podczas orgazmu i powiązanej z nim ejakulacji plemniki są transportowane nasieniowodami do cewki moczowej z której następuje wytrysk. Podwiązanie nasieniowodów pozwala na zablokowanie transportu wspomnianych plemników. Bez plemników nie może być mowy o zapłodnieniu komórki jajowej. Wazektomia charakteryzuje się bardzo wysoką, bo wynoszącą aż 99.7% skutecznością. Co ważne – wazektomia nie polega na zniszczeniu czy wycięciu jąder.

Dla kogo wazektomia będzie optymalnym wyborem?

Wazektomia będzie najlepszym wyborem dla mężczyzn, którzy nie planują posiadania potomstwa lub też mają potomstwo i nie planują kolejnych dzieci. Wazektomia może być zabiegiem wybieranym zarówno przez mężczyzn w stałych związkach, jak i przez mężczyzn, którzy nie pozostają w stałym związku i mają różne partnerki seksualne. Pamiętaj, że wazektomia, choć chroni przed niechcianą ciążą, to nie zapewnia ona żadnej ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jeżeli masz różne partnerki – nie rezygnuj z używania prezerwatyw, a wazektomię potraktuj jako dodatkową metodę antykoncepcji. Jeżeli jednak rezygnujesz z używania prezerwatyw – pamiętaj o regularnym badaniu się pod kątem infekcji przenoszonych drogą płciową. Rozsądne będzie także zaszczepienie się przeciwko wirusowi HPV. Ponadto możesz rozważyć profilaktykę przedekspozycyjną HIV (PrEP).

Czy wazektomia jest odwracalna?

Wazektomia jest zabiegiem potencjalnie odwracalnym. Nie powinien być to jednak główny argument dla Twojej wazektomii. Pamiętaj, że podstawowym motorem dla wazektomii powinna być chęć zabezpieczenia się przed niechcianym potomstwem. Zdarza się niestety, że pomimo odtworzenia anatomicznej ciągłości nasieniowodów nie udaje się przywrócić płodności. Jeżeli planujesz posiadać potomstwo w odległej przyszłości, lub nie wykluczasz tego zupełnie, a chcesz zdecydować się na wazektomię to rozsądnym może być zamrożenie spermy.

Jakie są przeciwwskazania dla wazektomii?

Nie ma żadnych absolutnych przeciwwskazań dla zabiegu wazektomii. Niemniej jednak istnieje szereg przeciwwskazań względnych. Należą do nich niewyrównane nadciśnienie tętnicze krwi, niewyrównana cukrzyca czy też aktualne przyjmowanie antykoagulantów. Niemniej jednak prawidłowa kontrola tych chorób pozwala na przeprowadzenie zabiegu wazektomii w sposób bezpieczny. Jeżeli przyjmujesz antykoagulanty – pod żadnym pozorem nie odstawiaj ich na własną rękę. Poinformuj o tym lekarza urologa na pierwszej wizycie. Jeżeli nosisz się z zamiarem wazektomii a nie odwiedziłeś jeszcze urologa – poinformuj o tym swojego lekarza prowadzącego, który zapisał Ci antykoagulanty. Często możliwe jest okresowe zawieszenie przyjmowania antykoagulantów lub okresowa zmiana przyjmowanego leku.

Jakie są powikłania wazektomii?

Wazektomia jest zabiegiem bezpiecznym, a większość powikłań ustępuje po kilku dniach od zabiegu. Najczęstszymi powikłaniami są pojawienie się krwi w spermie oraz zakażenie. Niemniej jednak symptomy te ustępują po kilku-kilkunastu dniach po zabiegu. Ewentualne zakażenie wymaga odpowiedniego leczenia z wykorzystaniem antybiotyków.

Ile trwa wazektomia?

Wazektomia to krótki, jednodniowy zabieg, który można wykonać w jedno popołudnie. Hospitalizacja nie jest najczęściej potrzebna, a pacjent tego samego dnia wraca do domu. Zabieg ten wymaga jednak pomocy pielęgniarki lub instrumentariuszki.

Wazektomia – jak się przygotować do zabiegu?

Do wazektomii nie trzeba się przygotowywać. Tego samego dnia weź lekki prysznic, nie ma jednak żadnej potrzeby specjalnego szorowania się. Na dzień zabiegu wybierz lekką i przewiewną bawełnianą bieliznę. Przynajmniej 24 godziny przed zabiegiem nie spożywaj alkoholu. Jeżeli lekarz poprosił Cię o wykonanie badań laboratoryjnych – wykonaj je nie wcześniej niż dwa tygodnie przed zabiegiem. Upewnij się jednak, że będziesz miał wyniki najpóźniej w dniu zabiegu. Przynajmniej przez tydzień przed zabiegiem powstrzymaj się od przyjmowania leków z grupy NLPZ (ibuprofen, naproksen kwas acetylosalicylowy).

Jak dojść do siebie po wazektomi?

Spora grupa mężczyzn nie ma żadnych skutków ubocznych wazektomii. Ból jest słabo nasilony, a rana pooperacyjna goi się prawidłowo. W kilka dni po zabiegu zrezygnuj z aktywności fizycznej o wysokiej intensywności. Ponadto niezalecany jest basen przynajmniej do czasu zdjęcia szwów. Przed zabiegiem omów zasady dbania o ranę pooperacyjną ze swoim lekarzem prowadzącym. Pamiętaj, że obecnie do odkażania ran nie zaleca się środków na bazie alkoholu. W tym celu wybieraj produkty apteczne o sprawdzonej skuteczności. Zwyczajowo zaleca się także powstrzymanie się od pracy przez dwa-trzy dni po przeprowadzeniu procedury.