Zapalenie napletka i żołędzi prącia – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie penisa to dość częste schorzenie, z którym mierzą się mężczyźni niezależnie od wieku. Przypadłość ta pozostaje jednak wstydliwym problemem, przez co pacjenci odkładają wizytę u lekarza urologa. Sprawia to, że z jednej strony opóźnia się leczenie, a z drugiej nierzadko dochodzi do groźnych powikłań. W fachowym języku mówi się przeważnie o zapaleniu napletka i żołędzi, niemniej powszechnie spotykamy się z określaniem tego stanu chorobowego jako po prostu zapalenie prącia.

Spuchnięty penis i stan zapalny prącia to najczęstsze objawy omawianego procesu chorobowego. W przypadku dorosłych mężczyzn do najczęstszych symptomów należy ból oraz świąd prącia, natomiast u populacji pediatrycznej rodzice zgłaszają najczęściej nieukojony płacz dziecka, którego nie można powiązać z innymi dolegliwościami. Zapalenie żołędzi i napletka (posithitis i balantitis) są chorobami, które zazwyczaj współwystępują, będąc przyczyną stanu zapalnego penisa. Czym są te dwie nieprawidłowości i jak je leczyć? O tym w dzisiejszym artykule.

Zapalenie napletka – co musisz o nim wiedzieć?

Zanim omówimy, czym jest zapalenie napletka, to warto przypomnieć budowę prącia. Narząd ten składa się z dwóch ciał jamistych oraz ciała gąbczastego, z którego zbudowana jest żołądź. Żołądź, mówiąc najogólniej, jest „końcówką” prącia, w której znajduje się ujście cewki moczowej. Część ta pokryta jest u nieobrzezanych mężczyzn napletkiem. Napletek jest to skóra, której celem jest ochrona omawianej żołędzi. Bliskość anatomiczna sprawia, że zapalenie napletka oraz żołędzi bardzo często występują równolegle.

Zapalenie napletka to częsty problem. Choć występuje ono przede wszystkim u małych dzieci, to nierzadko zdarza się także u dorosłych mężczyzn. Przyczyny tej patologii mogą być różne, a do najczęstszych z nich należy nieprawidłowa higiena, która może być utrudniona przez niektóre choroby, takie jak m.in. zwężenie napletka lub otyłość. Zupełnie normalne jest, że pod napletkiem zbiera się wydzielina gruczołów śluzowych (tzw. mastka), którą to należy regularnie usuwać poprzez stosowanie delikatnych środków czystości. Stan zapalny tych miejsc wynika najprawdopodobniej z nadmiernego rozwoju grzyba C. albicans, który naturalnie występuje na ludzkiej skórze. Przerost ten prowadzi do zachwiania flory bakteryjnej w obrębie prącia. Do rzadszych powodów zapalenia napletka zaliczamy podrażnienie fizyczne czy też uraz.

Spuchnięty napletek – przyczyny problemu

Opuchlizna penisa ma szeroką etiologię. Spuchnięty napletek może powodować dolegliwości bólowe oraz swędzenie, utrudniając tym samym znacząco życie seksualne. Zdarza się jednak, że napletek pozostaje niebolesny, mimo że jest obrzęknięty. Sam obrzęk prącia jest zazwyczaj objawem innych chorób, takich jak omawiane w artykule zapalenie napletka i żołędzi prącia. Niemniej jednak obrzęk tej okolicy może także pojawić się w przebiegu chorób, takich jak m.in.:

• zapalenie cewki moczowej,
• choroba Peroniego,
• reakcja alergiczna.

Warto wspomnieć, że do opuchlizny napletka dochodzi również w przebiegu załupka czy też priaprizmu, które wymagają bardzo szybkiej interwencji urologicznej. Jak zapewne sam widzisz, jeżeli chodzi o ten problem, przyczyny są różnorakie, a tym samym wymagają one konsultacji lekarskiej.

Zapalenie napletka – objawy

W przypadku zapalenia napletka objawy są dość charakterystyczne. Podstawowymi symptomami są opuchnięcie, świąd oraz bolesność. Napletek często jest także zaczerwieniony i widocznie podrażniony. Pacjenci dotknięci tą nieprawidłowością zgłaszają nierzadko również uczucie pełności lub napięcia w prąciu czy ból podczas oddawania moczu. Ponadto dochodzi też do zwiększonej produkcji mastki.

Zaczerwienienie napletka – kiedy konieczne będzie leczenie?

Samo zaczerwienienie napletka najczęściej nie wymaga leczenia, gdyż pozostaje najczęściej objawem innej choroby. Jednakże jeżeli nie ustępuje ono w ciągu kilku-kilkunastu godzin zalecany jest kontakt z lekarzem. Zaczerwieniony napletek może być bowiem związany z wcześniej wymienionymi chorobami. W przypadku zapalenia napletka i żołędzi podstawowym sposobem leczenia jest regularne i delikatne obmywanie prącia ciepłą wodą. Niezależnie od tego, czy jest czerwony napletek, czy też zaczerwienienie pod napletkiem, mamy wówczas do czynienia z zapaleniem omawianych okolic. W takiej sytuacji konieczne jest wdrożenie farmakoterapii.

Swędzenie napletka – objaw, którego nie należy ignorować

Swędzenie napletka to dość powszechna dolegliwość, która występuje u mężczyzn. Nie należy go ignorować. Może ona być bowiem objawem wielu chorób, zarówno urologicznych jak i dermatologicznych. Należy podkreślić, że swędzący napletek może być spowodowany stosowaniem nieprawidłowych środków higienicznych, które mają drażniące właściwości.

Zapalenie napletka u dziecka

Zapalenie napletka u dziecka to częsty problem, z którym mierzą się rodzice. Powstaje ono najczęściej na skutek nieprawidłowej higieny. Może manifestować się nieukojonym płaczem, świądem, a nawet – w ostrzejszych stadiach – pojawieniem się gorączki. Twoje zaniepokojenie powinien wzbudzić także spuchnięty napletek u dziecka. Wartym podkreślenia jest fakt, że ryzyko wystąpienia zapalenia napletka i żołędzi praktycznie nie występuje u osób obrzezanych. W przypadku zapalenia napletka u dziecka octenisept nie powinien być stosowany bez uprzedniej konsultacji ze specjalistą.

Zapalenie napletka u dorosłego

Zapalenie napletka u dorosłego występuje stosunkowo często. Przeważnie pojawia się u starszych mężczyzn, co związane jest z utrudnioną higieną, a także z pojawieniem się innych chorób, takich jak cukrzyca czy obniżenie odporności. We wspomnianych wcześniej schorzeniach zapalenie napletka nierzadko nawraca i wymaga stałej opieki oraz prawidłowej pielęgnacji. Nawracająca lub trwająca długo przypadłość u dorosłego wymaga w wielu przypadkach też wykonania odpowiedniego posiewu oraz testowania w kierunku wirusa HIV.

Zapalenie napletka – jak leczyć?

Pacjenci nierzadko pytają o zaczerwienienie napletka. Czym leczyć więc ten objaw? Podstawową metodą terapii zapalenia napletka jest zastosowanie odpowiedniej higieny polegającej na regularnym obmywaniu tych okolic ciepłą wodą. Zaleca się stosowanie specjalnych mydeł, które mają z jednej strony odpowiednie właściwości myjące, a z drugiej strony nie podrażniają skóry napletka.

Warto wiedzieć, że nieleczone zapalenie napletka niesie za sobą szereg konsekwencji. Stan ten bowiem może przerodzić się w przewlekłą postać i w efekcie spowodować m.in.:

• ostre paciorkowcowe zapalenie skóry i tkanki podskórnej,
• blizny,
• stulejkę,
• zwężenie ujścia cewki moczowej,
• zniekształcenie żołędzi,
• zrośnięcie się napletka i żołędzi.

Maść na zapalenie napletka – co zaleca się najczęściej?

• Tribiotic na zapalenie napletka – łagodzi stany zapalne, przyspiesza gojenie i zapobiega rozwojowi zakażeń bakteryjnych w miejscu powierzchownych ran.
• Sudocrem na zapalenie napletka – ma działanie przeciwzapalne, wysuszające i ochronne na skórę.
• Rivanol – zapalenie napletka spowodowane nagromadzeniem się drobnoustrojów przeważnie łagodzi się z użyciem tego medykamentu. Uszkadza on bowiem ich enzymy i bezpośrednio hamuje syntezę białek.
• Maść na zapalenie napletka z klotrimazolem – hamuje rozwój większości grzybów wywołujących zakażenia skóry u ludzi.

Należy pamiętać, że wszystkie te specyfiki powinny być stosowane pod okiem lekarza.

Zapalenie napletka – domowe sposoby

Domowe sposoby to metody, o które szczególnie często pytają mężczyźni, którzy wstydzą się zgłosić do lekarza. O ile sama higiena napletka i żołędzi jest wykonywana za pomocą mycia ciepłą wodą oraz specjalnymi preparatami, o tyle należy pamiętać, że nie wszystkie domowe techniki są zalecane. Niewskazane jest obecnie stosowanie środków odkażających na bazie alkoholu. Mogą one podrażniać skórę oraz pogarszać stan zapalny.

Zapalenie żołędzi – kiedy mamy z nim do czynienia?

Zapalenie żołędzi prącia jest przypadłością dotyczącą najczęściej nieobrzezanych mężczyzn. Wynika to z faktu zbierania się smegmy oraz nieprawidłowo prowadzonej higieny okolicy żołędzi i członka pod napletkiem. Podrażnienie wynika z akumulacji zanieczyszczeń oraz nadmiernej aktywności bakterii. Zapalenie żołędzi może mieć jednak inne przyczyny, wśród których wymienić można między innymi choroby przenoszone drogą płciową takie jak chlamydioza. Warto zastanowić się, czy objawy nie zbiegają się w czasie z ryzykownymi kontaktami seksualnymi, gdyż należy wtedy wdrożyć terapię, która pozwoli na pełne wyleczenie. Inne patogeny, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego również mogą wywołać zapalenie żołędzi.

W rzadkich przypadkach to grzyby mogą być odpowiedzialne za tę jednostkę chorobową. Warto wtedy wykonać dodatkowe badania w celu ustalenia powodu ich rozwoju – może to być następstwo między innymi niezdiagnozowanej cukrzycy. Przyczyną zapalenia żołędzi mogą być też urazy, takie jak otarcia i uszkodzenia nabłonka. Zaczerwieniona żołądź z towarzyszącym świądem, bólem lub obrzękiem napletka powinna zawsze być wskazaniem do wizyty u urologa.

Rodzaje zapalenia żołędzi

Zapalenie żołędzi jak już wiemy, leży na kilku podłożach. Warto opisać jednak kilka bardzo charakterystycznych rodzajów.

Obrączkowate zapalenie żołędzi

Czasami używana jest nazwa koliste zapalenie żołędzi. Jest związane z reaktywnym zapaleniem stawów. Najczęstszymi jego objawami są małe, płytkie i bezbolesne owrzodzenia na żołędzi prącia. Badanie fizykalne jest wyjątkowo trudne w tym przypadku, gdyż owrzodzenia te są bardzo podobne do tych występujących w łuszczycy. Nawet ocena histopatologiczna nie zawsze jest jednoznaczna. Rozpoznanie lekarz stawia wtedy na podstawie kompleksowej oceny klinicznej pacjenta, biorąc pod uwagę pozostałe symptomy oraz potencjalne przyczyny. Dla przykładu brak w historii choroby reaktywnego zapalenia stawów powinien skłaniać nas do wykonania diagnostyki w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową, a następnie łuszczycy.

Drożdżakowe zapalenie żołędzi

Za ten typ w znakomitej większości odpowiedzialny jest grzyb Candida albicans, którego rozwój nie jest charakterystyczny dla w pełni zdrowego człowieka. Infekcja grzybicza okolic urogenitalnych u obu płci wskazuje na defekt układu immunologicznego, który osłabiony nie jest w stanie opanować nadmiernego rozrostu grzyba. Niezbędna jest w takich przypadkach szybka diagnostyka chorób wywołujących immunosupresję. Zaleca się wykonanie testów na zakażenie wirusem HIV, cukrzycę oraz poszukiwanie chorób nowotworowych. Przeniesienie u takich pacjentów grzyba do krwiobiegu może wywołać ciężką infekcję z poważnymi konsekwencjami.

Zapalenie żołędzi – objawy

Bliskość struktur anatomicznych żołędzi oraz napletka sprawia, że to zapalenie obu struktur często przebiega jednoczasowo. Jakie symptomy zwiastują zapalenie żołędzi?

• Zaczerwienienie wokół żołędzi;
• Zapalenie, bolesność, swędzenie i podrażnienie żołędzi;
• Bolesne oddawanie moczu;
• Nieprzyjemny zapach i duża ilość smegmy.

Zapalenie żołędzi u dziecka – jak zauważyć niepokojące znaki?

Zapalenie żołędzi u dziecka może być trudne do zdiagnozowania, jeżeli dziecko jest małe i nie jest w stanie precyzyjnie powiedzieć, co mu dolega. Warto w takich sytuacjach zwrócić uwagę czy chłopiec nie łapie lub drapie się w okolicach krocza. Niemowlęta będą z kolei niespokojne i płaczliwe. Zapalenie żołędzi oraz prącia u dzieci jest najczęściej związane bowiem ze stulejką. Dla przypomnienia stulejka polega na utrudnionym odprowadzeniu napletka z żołędzi. Skutkuje to utrudnioną higieną prącia, a to może doprowadzić do zapalenia żołędzi. Warto pamiętać, że do około 4 roku życia stulejka jest zjawiskiem fizjologicznym, które następnie samoistnie ustępuje. Niezbędna jest wtedy jednak odpowiednia higiena, aby nie doszło do stanu zapalanego.

Zapalenie żołędzi – leczenie

Metody leczenia zapalenia żołędzi powinno dobrać się na podstawie ustalonej przyczyny. Zapalenia wywołane nieprawidłową higieną leczy się z użyciem odpowiednich maści z antybiotykami skierowanymi przeciwko bakteriom oraz grzybom. Składnikiem aktywnym są często glikokortykosteroidy. Ważna jest również edukacja dotycząca właściwej higieny prącia. Postawienie diagnozy stulejki w wieku dorosłym polega na doraźnym opanowaniu objawów, a następnie na kwalifikacji do operacji stulejki. Sam zabieg nie trwa długo i wykonywany jest przez lekarza urologa. W przypadku podejrzenia chorób przenoszonych drogą płciową, na które wskazywać mogą upławy z cewki moczowej, owrzodzenia oraz ryzykowne zachowania seksualne potwierdzone w wywiadzie, należy wdrożyć odpowiednią antybiotykoterapię. Wykonuje się wtedy diagnostykę z krwi oraz podaje się antybiotyki doustne. Nieleczone zapalenie żołędzi jest równie niebezpieczne, jak napletka i powoduje bardzo podobne komplikacje.

FAQ

1.  Czym leczyć stan zapalny napletka?

Jeżeli chodzi o zapalenie napletka, maść z antybiotykiem jest preparatem z wyboru. O wyborze najbardziej skutecznego w danym przypadku środka zdecyduje lekarz po dokładnym badaniu fizykalnym oraz wywiadzie, gdyż powodów zapalenia napletka jest wiele, a leczenie zależy od prawidłowo postawionej diagnozy

2. Czy zapalenie napletka przejdzie samo?

Zapalenie napletka związane z przypadkowym urazem może przejść samo. Jeżeli jednak postało ono bez wyraźnej przyczyny bądź chorujesz na stulejkę, to koniecznie zgłoś się do lekarza celem wdrożenia odpowiedniego leczenia.

3. Co powoduje zapalenie napletka?

Do najczęstszych przyczyn zapalenia napletka u dzieci, jak i dorosłych należy nieprawidłowa higiena. Do innych powodów należą urazy oraz różnego rodzaju infekcje.

4. Jak rozpoznać zapalenie żołędzi?

Diagnozę zapalenia żołędzi stawia lekarz na podstawie objawów klinicznych, przeprowadzonego badania fizykalnego oraz wywiadu. 

5. Jak się leczy zapalenie żołędzi?

Leczenie zapalenia żołędzi jest zbliżone do leczenia zapalenia napletka. W pierwszej kolejności stosuje się maści z antybiotykami oraz dokładną higienę napletka i żołędzi. W razie podejrzenia chorób przenoszonych drogą płciową konieczne jest stosowanie antybiotyków w formie doustnej.