Jak poradzić sobie z bólem stawów?

Ból stawów to jeden z najczęściej występujących problemów w naszym społeczeństwie. Ma on różne przyczyny. Od przyczyn ogólnozdrowotnych takich jak choroby reumatologiczne, poprzez uszkodzenia fizyczne, aż po choroby zwyrodnieniowe stawów. W jednym z poprzednich artykułów opisywaliśmy, kiedy warto zgłosić się do lekarza z bólem stawów. W poniższym artykule postaramy się skupić na samym bólu oraz na możliwych sposobach radzenia sobie z nim. Jak poradzić sobie z bólem stawów?

Pamiętaj, że ból towarzyszy człowiekowi od samego początku życia. Jest naturalnym zjawiskiem, które pozwala nam na unikanie zagrożeń oraz szybkie znajdowanie problemów w naszym ciele. Bez bólu znacznie łatwiej byłoby o wypadki, kontuzje czy też złamania. Nie oznacza to jednak, że ból należy traktować jako wyrok i nie należy szukać sposobów na jego zmniejszenie lub nawet pozbycie się.

Czym jest w zasadzie ból?

Choć pytanie może wydawać się banalne, to wcale takie nie jest. Ból jest subiektywnym, nieprzyjemnym oraz osobistym doświadczeniem pozostającym pod wpływem wielu czynników osobniczych. Oznacza to, że nie należy deprecjonować cudzego doświadczenia bólu. Coś, co nas może boleć nieznacznie, innej osobie może sprawiać ogromne cierpienie. Należy uszanować fakt zgłaszania bólu przez członka rodziny. Warto jednak zaznaczyć, że istnieją choroby o podłożu psychicznym, które przebiegają z pojawieniem się uogólnionego bólu, w tym bólu stawów. Nie oznacza to jednak, że ból stawów w przypadku chorób psychicznych jest nierealny i niegodny uwagi. Wprost przeciwnie – warto zasięgnąć wtedy porady specjalisty zdrowia psychicznego.

Ból zapalny a ból zwyrodnieniowy

Różnicowanie bólu zapalnego i zwyrodnieniowego jest jednym z największych wyzwań przed jakimi stają lekarze rodzinni, lekarze ortopedzi oraz reumatolodzy. Ból zapalny charakteryzuje się występowaniem w spoczynku, obrzękiem stawu oraz sztywnością trwającą powyżej 30 minut. Ponadto wystąpić może zaczerwienienie stawu. W przypadku bólu zwyrodnieniowego staw generalnie nie boli w spoczynku, nie jest obrzęknięty ani zaczerwieniony. Ponadto nie występuje sztywność poranna.

Ból nocyplastyczny i fibromialgia

Nieco na uboczu stoi problem fibromialgii. Fibromialgia charakteryzuje się występowaniem przewlekłych dolegliwości takich jak bezsenność, ból mięśni, stawów, skóry oraz przewlekłego zmęczenia. Niestety, nie wiadomo obecnie jakie są przyczyny fibromialgii, a nawet szeroka diagnostyka nie pozwala na znalezienie przyczyny bólu. Ból w fibromialgii jest zazwyczaj uporczywy i rozlany. Nierzadko jego nasilenie waha się w ciągu dni i nasila się w trakcie stresu. Leczenie fibromialgii pozostaje bardzo trudne, a stosowanie leków przeciwbólowych oraz zabiegów fizjoterapii często jest nieskuteczne.

Ból zapalny leczy się przyczynowo

Wielu pacjentów pyta jak poradzić sobie z bólem stawów. Podstawą leczenie bólu zapalnego jest leczenie przyczynowe. Oznacza to, że aby skutecznie leczyć ból w np. reumatoidalnym zapaleniu stawów konieczne jest stosowanie leków modyfikujących przebieg choroby. Doraźne stosowanie paracetamolu czy ibuprofenu nie może zastąpić wizyty u reumatologa oraz prawidłowej diagnostyki. Bez diagnostyki niemożliwe jest trafne zdiagnozowanie choroby, dobranie leczenia oraz jego prawidłowa kontrola. Nie ignoruj bólu zapalnego nawet, jeżeli doraźne przyjęcie leku przeciwbólowego pozwala Ci na codzienne funkcjonowanie. Choroby reumatologiczne dotykają nie tylko stawów, które ostatecznie deformują i powodują utratę sprawności. Nieleczone choroby reumatologiczne to także choroby układu sercowo-naczyniowego, problemy z wątrobą i nierzadko z płucami.

Leczenie bólu zwyrodnieniowego jest trudne

Współczesna medycyna nie dysponuje jeszcze lekami, które pozwalałyby na skuteczne hamowanie postępów choroby zwyrodnieniowej stawów. Obecnie coraz częściej próbuje się wykorzystywać iniekcje dostawowe z kwasu hialuronowego, które okazują się pomocne w zmniejszaniu dolegliwości bólowych. W przypadku doustnej terapii wykorzystuje się leki przeciwbólowe takie jak paracetamol czy też ibuprofen bądź diklofenak. Pamiętaj jednak, że leki te nie są obojętne dla zdrowia. Ibuprofen oraz diklofenak mogą bowiem podrażniać przewód pokarmowy i powodować wrzody żołądka.

Co można zrobić, żeby zmniejszyć ból stawów?

Z jednej strony konieczne jest prawidłowe leczenie choroby podstawowej. Bez odpowiedniego leczenia np. RZS nigdy nie zostanie osiągnięty długotrwały oraz dostateczny efekt przeciwbólowy. Przyjmowanie leków modyfikujących przebieg choroby pozwala na znaczące zmniejszenie stanu zapalnego, obrzęku, a także samego bólu. Pamiętaj, że leki zapisane przez lekarza należy przyjmować regularnie i w dawkach przez niego zaleconych. Pomijanie dawek lub ich zmniejszanie na własną rękę może prowadzić do przewlekającego się stanu zapalnego. W leczeniu bólu stawów pomocna jest także normalizacja masy ciała. Należy przede wszystkim unikać nadwagi i otyłości. Obecnie za nadwagę uznaję się stan, w którym Twoje BMI przekracza 25-27 kg/m2. Rozbieżność w tych liczbach wynika z faktu, że w ostatnich latach zauważono, że BMI 25-27 prawdopodobnie nie rzutuje negatywnie na stan zdrowia.

Jak poradzić sobie z bólem stawów? – Fizjoterapia!

Fizjoterapia może być bardzo pomocna w leczeniu przewlekłego bólu stawów. Odpowiednie ćwiczenia oraz nauka technik odciążania stawu sprawia, że dolegliwości bólowe w obrębie stawu znacząco się zmniejszają. Wiele osób, szczególnie starszych, wybiera kije do nordic walking jako wsparcie w marszu czy też codziennych spacerach. To bardzo dobry wybór – kije te pozwalają aktywizować więcej partii mięśniowych, a ponadto odciążają stawy kolanowe i biodrowe. Niemniej jednak zalecamy, aby pierwsze treningi nordic walking odbywały się pod kontrolą trenera. Kije te wymagają bowiem dobrania długości oraz nauki techniki poruszania się z nimi.

Taping – czyli o co chodzi w plastrach?

Popularne jest w ostatnich latach stosowanie specjalnych taśm, których celem jest odciążenie stawów oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych. Jest to skuteczna metoda, wymaga ona jednak odpowiedniego przeszkolenia w ich zakładaniu.

Odwiedź psychologa lub psychiatrę

Zdarza się, że u osób z silnym bólem stawów decyduje się na stosowanie leków opioidowych. Choć są to leki o bardzo wysokiej skuteczności przeciwbólowej, to niestety mają one skłonność do wywoływania uzależnień. Jeżeli przyjmowałeś leki takie jak tramadol (bądź paracetamol+tramadol) czy oksykodon przez długi czas, to mogło dojść do Ciebie u rozwinięcia się zależności. Jeżeli podejrzewasz, że możesz nadużywać tychże leków – zgłoś się do lekarza.