Badanie prostaty – jak wygląda? Jaki lekarz je wykonuje?

Badanie na raka prostaty to kluczowy element profilaktyki zdrowotnej mężczyzn, szczególnie w kontekście wczesnego wykrywania raka gruczoły krokowego, który jest najczęściej występującym nowotworem wśród pacjentów płci męskiej. Przeważnie w diagnostyce stosowane są metody, takie jak badanie prostaty palcem przez odbyt oraz sprawdzenie poziomu PSA (antygenu specyficznego dla prostaty) we krwi. Badanie raka prostaty to proces, który może obejmować też inne techniki diagnostyczne, w tym badania obrazowe, takie jak USG, biopsję oraz rezonans magnetyczny.

Co to jest badanie prostaty? Co sprawdza lekarz?

Jest to procedura diagnostyczna, mająca na celu ocenę stanu gruczołu krokowego u mężczyzn. Na czym polega badanie prostaty? W skrócie na sprawdzeniu jej wielkości, kształtu i konsystencji. Można też wykonać test PSA, który mierzy poziom specyficznego antygenu prostaty we krwi.

Dzięki tym metodom lekarz jest w stanie wykryć choroby prostaty i wszelkie nieprawidłowości z nią związane, takie jak jej powiększenie, obecność guzków lub inne zmiany, które mogą sugerować rozwój schorzeń, w tym raka. Wiedząc, co to badanie prostaty, można lepiej zrozumieć znaczenie regularnych kontroli.

Jakie badanie na raka prostaty?

W diagnostyce raka prostaty kluczowe znaczenie ma wybór odpowiednich technik, które pozwalają na wczesne wykrycie choroby. Jakie badania na raka prostaty są najczęściej zalecane?

1. Pierwszym krokiem jest badanie prostaty per rectum, w którym lekarz palpacyjnie ocenia stan gruczołu krokowego. Oznacza to, że sprawdza on jego stan poprzez badanie palcem przez odbytnicę.
2. Kolejnym istotnym badaniem jest oznaczenie poziomu PSA (antygenu specyficznego dla prostaty) we krwi – podwyższony poziom PSA może wskazywać na obecność nowotworu, choć nie jest to jednoznaczne z rozpoznaniem raka.
3. W przypadku nieprawidłowych wyników tych badań, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak biopsja prostaty, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.

Warto pamiętać, że ostateczna diagnoza nowotworu zwykle zależy od badania histopatologicznego próbek biopsji prostaty.

Badanie prostaty przez odbyt

Badanie prostaty przez odbyt jest jedną z podstawowych metod diagnostycznych stosowanych w ocenie zdrowia gruczołu krokowego. Podczas tego badania lekarz delikatnie wprowadza palec do odbytu pacjenta, aby wyczuć wielkość, kształt oraz konsystencję prostaty. Ta metoda diagnostyczna pozwala rozpoznać ewentualne nieprawidłowości, takie jak guzy czy powiększenie prostaty, co jest kluczowe we wczesnym wykrywaniu raka tego gruczołu. W około 18% przypadków rak prostaty jest diagnozowany wyłącznie na podstawie badania per rectum, niezależnie od poziomu PSA.

Badanie prostaty z krwi

Badanie raka prostaty z krwi to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która polega na oznaczeniu poziomu PSA (antygenu specyficznego dla prostaty). PSA jest specyficzny dla narządu, ale nie dla nowotworu. Oznacza to, że jego poziom może być podwyższony w przypadku, gdy mamy do czynienia z łagodnym przerostem prostaty, jego zapaleniem i innymi stanami nienowotworowymi dotyczącymi tego gruczołu.

Nie ma uzgodnionych poziomów odcięcia dla rozpoznania raka prostaty na podstawie PSA. Jest to parametr ciągły, a wyższe poziomy wskazują jedynie na większe prawdopodobieństwo raka prostaty. U niektórych mężczyzn choroba ta może występować mimo niskiego stężenia PSA w surowicy. W sytuacji umiarkowanie podwyższonego poziomu PSA (do 10 ng/mL) należy powtórzyć badanie krwi na raka prostaty po kilku tygodniach, aby potwierdzić wzrost przed wdrożeniem dalszej diagnostyki. Ile kosztuje takie badanie? Jeśli chodzi o badanie prostaty z krwi, cena zależy od laboratorium, w którym jest ono przeprowadzane.

Badanie prostaty USG

Badanie USG prostaty to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która umożliwia dokładną ocenę wielkości, struktury i ewentualnych zmian w gruczole krokowym. Badanie to polega na wprowadzeniu sondy do odbytnicy, co pozwala uzyskać precyzyjny obraz prostaty i otaczających tkanek. Może być ono od razu połączone z wykonaniem biopsji z prostaty celem postawienia dokładnej diagnozy. Istnieje ponadto parametr PSA-D, który opiera się na obliczeniu ilorazu PSA i objętości prostaty. Jest on tym samym bardziej czuły niż sam PSA.

Badanie prostaty – na czym polega i jak wygląda?

Badanie prostaty w gabinecie lekarskim to istotny element diagnostyki, który nie tylko budzi wiele pytań, ale także wywołuje lęk u niektórych mężczyzn. Jak wygląda badanie prostaty? Otóż dzieli się ono na dwie lub trzy części, które opisaliśmy wyżej.

Wielu pacjentów zastanawia się również nad tym, jak przebiega badanie prostaty już w gabinecie. Zaczyna się ono od wywiadu lekarskiego, gdzie lekarz omawia z pacjentem cel wykonania badania oraz dalsze kroki postępowania. Następnie przeprowadza się badanie per rectum i pobiera krew na PSA. Warto wspomnieć, że wizyta jest szybka i bezbolesna, choć może być nieco niekomfortowa ze względu na to, że ocenie zostaje poddany gruczoł krokowy, znajdujący się w dość intymnej okolicy.

Badanie prostaty – jak się przygotować?

Do wizyty należy się specjalnie przygotować, gdyż tylko wtedy lekarz będzie mógł wykonać miarodajne badanie prostaty. Przygotowanie jest jednak bardzo proste, a przestrzeganie niżej wymienionych zasad pomoże uzyskać jak najdokładniejsze wyniki. Pacjent powinien:

• opróżnić pęcherz,
• dokładnie oczyścić okolice intymne,
• powstrzymać się od ejakulacji przez 48 godzin, aby uniknąć zafałszowania wyników.

Samodzielne badanie prostaty – jak je wykonać?

Niektórzy boją się wizyty u lekarza z powodu intymnego charakteru badania prostaty i rozważają przeprowadzenie badania we własnym zakresie. Samodzielne badanie prostaty jest niezalecane, gdyż narząd ten musi zostać oceniony przez doświadczonego lekarza. Tylko specjalista będzie w stanie ocenić czy w obrębie prostaty występują pewne nieprawidłowości, których osoba bez wykształcenia medycznego nie znajdzie. Z tego powodu warto wybrać się na konsultację urologiczną, podczas której urolog oceni stan prostaty.

Badanie prostaty – jaki lekarz je wykonuje?

Do jakiego lekarza na badanie prostaty powinien udać się pacjent? Jeśli masz obawy związane z prostatą lub jesteś zainteresowany profilaktyką, najlepiej umówić się na wizytę u urologa. To właśnie ten lekarz odpowiada za diagnostykę oraz leczenie chorób związanych z męskim układem moczowo-płciowym. Badanie prostaty u urologa jest standardową procedurą, która obejmuje badanie per rectum i badanie PSA.

Badanie prostaty – w jakim wieku należy je przeprowadzić?

Pacjenci zastanawiają się, w jakim wieku należy wykonać badanie tego gruczołu. Zgodnie z rekomendacjami zaleca się wykonywanie go co roku mężczyznom:

• od 50. roku życia;
• od 45. roku życia, jeżeli w rodzinie wystąpił rak prostaty;
• od 40. roku życia, jeżeli jest się nosicielem genu BRCA2.

Poza tym niezależnie od wieku należy udać się na wizytę do urologa na badanie gruczołu krokowego, jeżeli towarzyszą nam pewne, niepokojące dolegliwości, takie jak m.in.:

• krew w moczu,
• krew w ejakulacie,
• przerywany strumień moczu,
• zwiększone parcie na mocz,
• osłabienie strumienia moczu,
• częste oddawanie moczu,
• ból podczas oddawania moczu.

Profilaktyczne badanie prostaty – jak często wykonywać?

Badanie profilaktyczne prostaty u zdrowych mężczyzn zaleca się wykonywać regularne co rok. Monitorowanie ewentualnych zmian i szybka reakcja na niepokojące objawy są bowiem możliwe jedynie dzięki regularnie przeprowadzanemu badaniu prostaty. Jak często powinno być ono wykonywane w przypadku, gdy pacjent ma świadomość o występowaniu raka prostaty w rodzinie bądź wie, że jest nosicielem genu BRCA2? W sytuacji tak wysokiego profilu ryzyka choroby lekarz urolog może zadecydować o znacznie częstszych wizytach, np. raz na 3-6 miesięcy.

FAQ:

1. Ile kosztuje badanie prostaty?

Jeżeli chodzi o badanie prostaty, cena zależy od ośrodka zdrowia. Aby dowiedzieć się, ile kosztuje badanie prostaty, należy skonsultować się bezpośrednio z placówką.

2. Czy badanie prostaty boli?

Badanie to może sprawiać dyskomfort fizyczny i psychiczny, ale nie jest bolesne dzięki wykorzystaniu żelu z lignokainą, która ma właściwości miejscowo znieczulające. Ponadto urolog badanie prostaty przeprowadza z zachowaniem najwyższych standardów, co zapewnia dokładność diagnozy oraz komfort pacjenta.

3. Badanie prostaty – jak wygląda?

Badanie prostaty rozpoczyna się od wywiadu medycznego, po czym lekarz wykonuje badanie per rectum, wprowadzając palec do odbytu, aby ocenić stan prostaty. Pobiera także krew na oznaczenie poziomu PSA.

4. W jakim wieku wykonać badanie prostaty?

Kiedy powinno się wykonywać to badanie? Regularnie od 50. roku życia lub wcześniej, jeżeli lekarz urolog uzna to za konieczne. Niemniej jednak warto przeprowadzać je profilaktycznie bez względu na wiek oraz wówczas gdy towarzyszą nam objawy, takie jak m.in. trudności z oddawaniem moczu.

Źródła:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5847354/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537356/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556081/

https://uroweb.org/guidelines/prostate-cancer/chapter/diagnostic-evaluation