Przyczyn męskiego hipogonadyzmu może być bardzo dużo. Jak wspomnieliśmy w poprzednim artykule źródeł niskiego stężenia testosteronu można upatrywać zarówno w problemach z przysadką, jak i problemach z jądrami. Objawy niedoboru testosteronu mogą być bardzo różne, a pacjent nierzadko zgłasza się z wieloma pozornie niezwiązanymi dolegliwościami. Leczenie hipogonadyzmu, jeżeli jest możliwe, ma na celu zlikwidowanie przyczyny niedoboru testosteronu. Niestety, w wielu przypadkach jest to niemożliwe. Na szczęście istnieje bezpieczna oraz skuteczna metoda polegająca na domięśniowej iniekcji testosteronu. Pozwala ona skutecznie łagodzić objawy hipoandrogenizmu, a nawet przywracać płodność. Warto ponadto zauważyć, że ryzyko niedoboru testosteronu rośnie wraz z wiekiem. Jaką zależność dokładnie ma testosteron a hipogonadyzm męski?
Spis treści
Dlaczego mężczyźni mają za mało testosteronu?
Aż 95% testosteronu u mężczyzn jest produkowane w jądrach przez komórki Leydiga. Pod wpływem hormonu luteinizującego są one pobudzane do pracy. Przyczyn męskiego hipogonadyzmu może być wiele. Mogą one wynikać zarówno z powodu dysfunkcji przysadki jak i dysfunkcji jąder. Do najczęstszych schorzeń przysadki prowadzących do hipogonadyzmu nalezą:
- zespół Kallmana – rzadki zespół uwarunkowany genetycznie,
- choroby zakaźne dotykające przysadki mózgowej. Przebycie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ropnia bądź sepsy znacząco podnosi ryzyko niewydolności przysadki,
- zakażenie wirusem HIV,
- choroby przysadki takie jak gruczolaki przysadki,
- leki takie jak opioidowe środki przeciwbólowe
- otyłość – mechanizm jest nie do końca poznany. Obniżenie poziomu testosteronu w przypadku otyłości wiąże się z między innymi wzrostem stężenia estrogenów. Okazuje się bowiem, że duża część estrogenów jest produkowana przez naszą tkankę tłuszczową,
- stres bądź bardzo duży wysiłek fizyczny.
Przyczyny hipogonadyzmu hipogonadotropowego
Do przyczyn hipogonadyzmu hipogonadotropowego, czyli wynikającego z uszkodzenia jader, należą:
- świnka,
- zespół Klinefertera, będący stosunkowo częstym zaburzeniem genetycznym. Temu zespołowi postaramy się poświęcić jeden z nadchodzących wpisów na bloga.
- niezstąpienie jąder,
- hematochromatoza,
- obrażenia jąder, które wynikają z urazów bądź wypadków komunikacyjnych.
Jakie są objawy niedoboru testosteronu?
Do głównych objawów niedoboru testosteronu nalezą zaburzenia erekcji, osłabienie libido oraz obniżona płodność. Mężczyźni dotknięci niedoborem testosteronu nierzadko skarżą się na depresję. Nie należy ignorować tych objawów. Strefa seksualna jest bowiem bardzo ważną częścią ludzkiego życia. Zauważono, że mężczyźni, którzy są dotknięci hipogonadyzmu, częściej skarżą się na gorsze pożycie małżeńskie oraz częściej się rozwodzą. Do innych, mniej znanych objawów niedoboru testosteronu, należy między innymi utrata masy mięśniowej, kostnej, a nawet zaburzenia depresyjne. Co ciekawe zauważono, że niedobór testosteronu dotyka negatywnie rzutuje na życie nie tylko mężczyzn młodych i w średnim wieku. Udowodniono, że niedobór testosteronu pogarsza ogólną sprawność ruchową także u mężczyzn starszych, będących po 65 roku życia.
Czy mogę zdiagnozować hipogonadyzm samemu?
Jak widzimy, istnieje silna zależność – testosteron a hipogonadyzm męski pozostają w ścisłym powiązaniu. Choć wiele laboratoriów oferuje badania poziomu testosteronu, to nie warto ich wykonywać na własną rękę. Stężenia testosteronu o poranku wahają się zazwyczaj pomiędzy 300 a 1000 nanogramów na decylitr. Warto jednak zaznaczyć, że nie należy stawiać diagnozy niedoboru testosteronu w oderwaniu od sytuacji klinicznej. Choć zabrzmi to banalnie, to u każdego z nas testosteron ma nieco inną siłę działania. Jest to związane między innymi z ilością receptorów dla testosteronu. Tym samym nie powinniśmy diagnozować się na własną rękę. Równocześnie problemy takich jak zaburzenia erekcji czy też osteoporoza nie muszą być objawem hipogonadyzmu. Tym samym, aby zdiagnozować niedobór testosteronu konieczne jest przeprowadzenie wywiadu, badania fizykalnego oraz zlecenie dodatkowych badań.
Niski poziom testosteronu – czy można to leczyć?
Wielu z nas po usłyszeniu diagnozy – niedobór testosteronu martwi się. Nie jest to nic dziwnego. Z jednej strony pojawia się w nas niepewność co do przyszłości oraz ewentualnego leczenia. Z drugiej strony wielu pacjentów czuje się niemęsko bądź zaczyna kwestionować swoją wartość. Należy zaznaczyć, że problem niedoboru testosteronu jest problemem powszechnym. Nie czyni Pana mniej męskim czy też nieatrakcyjnym. Ponadto dzisiejsza medycyna oferuje wiele możliwości leczenia niedoboru testosteronu. Leczenie niedoboru testosteronu poprzez podawanie testosteronu określa się mianem testosteronowej terapii zastępczej. Głównym sposobem leczenia hipogonadyzmu męskiego są domięśniowe iniekcje testosteronu. Warto również zaznaczyć, nie wiążą się one z powtarzanymi kilka razy w tygodniu bolesnymi zastrzykami. Dzięki użyciu formy depot tj. o przedłużonym uwalnianiu, znacząco redukuje się liczbę zastrzyków. Istnieją również doustne formy testosteronu, niemniej nie są one zbyt popularne. Wynika to z podwyższonego ryzyka uszkodzenia wątroby.
Czy mogę leczyć niedobór testosteronu na własną rękę?
Wielu z nas wstydzi się problemu niedoboru testosteronu. Decydujemy się wtedy na samodzielne wykonanie oznaczenia poziomu testosteronu, a następnie zakupujemy testosteron z nielegalnych źródeł. Należy zaznaczyć, że jest to praktyka bardzo niebezpieczna oraz wiążąca się z dużą ilością powikłań. Podawanie testosteronu na własną rękę kojarzymy zwyczajowo z dopingiem, który ma pomóc w szybkim zbudowaniu masy mięśniowej. Należy jednak zaznaczyć, że podawanie testosteronu na własną rękę wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi. Może do nich należeć między innymi pojawienie się ciężkiego trądziku, zaburzenia psychiczne, a nawet, paradoksalnie, obniżenie płodność. Wywiad lekarski ma na celu ustalenie, czy istnieje zależność testosteron a hipogonadyzm męski. czy Ponadto lekarz zaleci Panu stosowanie odpowiednich suplementów diety.