Przerost prostaty – objawy, przyczyny, leczenie schorzenia

Czy wiesz, że ponad połowa mężczyzn po 50. roku życia doświadcza problemów związanych z prostatą, a łagodny rozrost gruczołu krokowego jest jedną z najczęstszych dolegliwości urologicznych? Chociaż jest to powszechny stan, wielu mężczyzn wciąż wstydzi się rozmawiać o swoich objawach, takich jak częste wizyty w toalecie czy trudności z oddawaniem moczu. Tymczasem zrozumienie, czym jest przerost prostaty, jakie są jego przyczyny i jak można go leczyć, może znacząco poprawić jakość życia. W tym artykule wyjaśniamy, jak działa prostata, dlaczego z wiekiem może sprawiać kłopoty i jakie są nowoczesne metody radzenia sobie z tym problemem.

Co to jest przerost prostaty?

Prostata, czyli gruczoł krokowy, to niewielki narząd znajdujący się pod pęcherzem moczowym u mężczyzn. Bardzo ważne jest to, że przez jej środek przebiega cewka moczowa, która wyprowadza mocz z pęcherza. Główną rolą prostaty jest produkcja płynu wchodzącego w skład nasienia. Wraz z wiekiem prostata często ulega powiększeniu, co prowadzi do problemów zdrowotnych.

Czym jest przerost prostaty? Jest to nienowotworowe powiększenie prostaty, którego prawidłowa nazwa to łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH – benign prostatic hyperplasia). Określenie „przerost” jest bowiem nieprawidłowe z histopatologicznego punktu widzenia. 

Jak wygląda przerost prostaty?

• Prostata powiększa się i uciska cewkę moczową, co utrudnia swobodny przepływ moczu;
• W zaawansowanych przypadkach może dochodzić do przewlekłego zalegania moczu w pęcherzu, co negatywnie wpływa na działanie pęcherza moczowego.

Przerost prostaty – co to jest w praktyce i co oznacza dla pacjenta?

• Objawy obejmują częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy, trudności z rozpoczęciem mikcji, osłabiony strumień moczu czy uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza;
• Przerost prostaty może być skutecznie leczony, jeżeli pacjent jest pod stałą opieką lekarza urologa.

Przerost prostaty – objawy

Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) to stan, który najczęściej dotyka wielu mężczyzn, najczęściej  po 50. roku życia. Powiększenie gruczołu krokowego może wywoływać szereg dolegliwości związanych z układem moczowym, określanych jako LUTS (lower urinary tract symptoms).

Przerost gruczołu krokowego – objawy:

1. Częste oddawanie moczu: Szczególnie dokuczliwe jest nocne wstawanie w celu opróżnienia pęcherza (tzw. nykturia).
2. Trudności z rozpoczęciem mikcji: Uczucie potrzeby oddania moczu, przy jednoczesnym problemie z jego oddawaniem.
3. Osłabienie strumienia moczu: powolny, lub też przerywany strumień moczu;
4. Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza: Nawet po mikcji pacjent odczuwa zaleganie moczu.
5. Nagłe parcia na mocz: Pilna potrzeba oddania moczu, którą trudno zatrzymać

Powyższe objawy mogą świadczyć o łagodnym rozroście gruczołu krokowego, ale warto pamiętać, że mogą wystąpić także w innych stanach, np.:

• zakażeniach układu moczowego,
• pęcherzu nadreaktywnym,
• przyjmowaniu niektórych leków,
• cukrzycy,
• chorobach neurologicznych.

Jeżeli masz podejrzenia, że chorujesz na przerost prostaty, to specjalistą zajmującym się tą chorobą jest lekarz urolog. Zaleci on niezbędne badania, aby postawić prawidłową diagnozę.

Przerost prostaty – przyczyny

Z racji częstego występowania choroby, pacjenci zastanawiają się co powoduje przerost prostaty? Przyczyn zachorowania na łagodny rozrost gruczołu krokowego jest wiele. Szczególną rolę odgrywa wzrost aktywności dihydrotestosteronu (DHT), hormonu bezpośrednio odpowiedzialnego za proliferację komórek prostaty.

Przerost prostaty – przyczyny:

• Cukrzyca oraz leki przeciwcukrzycowe – zwiększają ryzyko zachorowania;
• Predyspozycje genetyczne – jeśli krewny pierwszego stopnia choruje na przerost prostaty, to ryzyko zachorowania u danego pacjenta wzrasta 4-krotnie;
• Zespół metaboliczny i otyłość – zwiększa ryzyko zachorowania;
• Styl życia – nadużywanie alkoholu, dieta uboga w karotenoidy oraz nadwaga mogą przyspieszać rozwój schorzenia.

Łagodny przerost prostaty

Łagodny przerost prostaty (BPH) to inna nazwa łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, czyli jest to ta sama choroba, którą dotychczas opisywaliśmy. Bywa także określana jako łagodny przerost stercza lub łagodny rozrost stercza. Jeśli chodzi o łagodny przerost prostaty objawy są dokładnie takie same jak opisywane wyżej i obejmują dolegliwości ze strony układu moczowego.

Gdy lekarz stwierdzi łagodny przerost prostaty, leczenie zależy od zaawansowania choroby i nasilenia objawów. W łagodnym rozroście prostaty stosuje się obserwację i zmianę stylu życia, np. ograniczenie płynów wieczorem, zmniejszenie masy ciała i unikanie kofeiny. Przy bardziej zaawansowanych dolegliwościach lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne.

Przerost prostaty w młodym wieku

Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest chorobą, która prawie zawsze dotyczy jedynie mężczyzn po 50. roku życia. Przerost prostaty w młodym wieku to sytuacja opisywana jedynie w pojedynczych doniesieniach naukowych na przestrzeni ostatnich dekad. Oczywiście, może się zdarzyć, że przerost prostaty w wieku 20 lat pojawi się, ale będą to pojedyncze zmiany widoczne jedynie mikroskopowo – niedające żadnych objawów.

Przerost prostaty – leczenie

W przypadku diagnozy przerostu prostaty leczenie zależy od nasilenia objawów i wpływu choroby na codzienne życie pacjenta. Podstawowym celem terapii jest złagodzenie dolegliwości oraz zapobieganie powikłaniom. Co na przerost prostaty będzie odpowiednim rozwiązaniem?

1. Obserwacja i zmiany stylu życia – stosowana przy łagodnych objawach. Modyfikacje diety oraz ćwiczenia mięśni Kegla pozwalają na złagodzenie dolegliwości.
2. Farmakoterapia.
3. Zabiegi minimalnie inwazyjne – stosowane w przypadku braku poprawy po lekach. Należą do nich m.in. laseroterapia czy ablacja cieplna.
4. Operacje chirurgiczne – np. przezcewkowa resekcja prostaty (TURP) lub enukleacja laserowa, stosowane w ciężkich przypadkach.

Jak leczyć przerost prostaty, aby uzyskać najlepsze efekty? Bardzo ważna jest regularna kontrola u urologa, który dostosuje terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Wczesne wdrożenie leczenia pomaga uniknąć komplikacji i poprawia komfort życia.

Leki na przerost prostaty

Farmakoterapia jest jednym z podstawowych metod leczenia łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Leki na przerost prostaty pomagają złagodzić objawy i poprawiają jakość życia. Dobór odpowiednich preparatów zależy od nasilenia dolegliwości oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Najczęściej stosowane grupy leków to:

1. alfa-blokery – rozluźniają mięśnie w okolicy prostaty i szyi pęcherza moczowego, ułatwiając przepływ moczu. Należą do nich np. tamsulozyna i alfuzosyna;
2. inhibitory 5-alfa-reduktazy – zmniejszają objętość prostaty poprzez wpływ na metabolizm hormonalny. Przykłady: finasteryd i dutasteryd;
3. tadalafil – lek wykorzystywany jednocześnie w leczeniu zaburzeń erekcji;
4. leki antymuskarynowe – zmniejszają dolegliwości ze strony układu moczowego. Tabletki na przerost prostaty z tej grupy to m.in. solifenacyna.

Jakie leki na przerost prostaty są najlepsze? Każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny przez urologa, który pomoże dobrać optymalny lek na przerost prostaty. Jeśli chodzi o przerost prostaty, leki nie zawsze całkowicie rozwiązują problem – w zaawansowanych przypadkach może być konieczne zastosowanie procedur zabiegowych. Regularne kontrole u specjalisty to podstawa dla skutecznego leczenia.

Domowe sposoby na przerost prostaty. Czy istnieją skuteczne metody?

Choć farmakoterapia i leczenie specjalistyczne są podstawą w przypadku łagodnego przerostu prostaty, wiele osób zastanawia się, czy istnieją skuteczne domowe sposoby na przerost prostaty. Warto podkreślić, że takie metody powinny jedynie wspomagać terapię zaleconą przez lekarza, a nie ją zastępować.

Popularne domowe metody to:

• zioła na przerost prostaty – najczęściej stosowane są ekstrakty z palmy sabałowej;
• zdrowa dieta – dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste oraz zdrowe tłuszcze (np. omega-3) może pomóc w utrzymaniu zdrowia prostaty. Unikanie przetworzonej żywności, alkoholu i tłustych mięs jest szczególnie wskazane;
• regularna aktywność fizyczna – umiarkowany wysiłek, taki jak spacery, joga czy ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy, wspomaga krążenie w okolicy narządów miednicy mniejszej i może przynieść ulgę w objawach;
• ciepłe kąpiele – mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni dna miednicy i łagodzeniu dyskomfortu.

Czy domowe sposoby na przerost prostaty są wystarczające? W przypadku łagodnych objawów mogą przynieść pewną poprawę, ale zawsze należy konsultować się z lekarzem. Zioła na przerost prostaty oraz inne metody naturalne mogą być pomocne jako uzupełnienie terapii, ale skuteczność leczenia zależy od regularnych kontroli i stosowania się do zaleceń specjalisty.

Zabieg na przerost prostaty – kiedy okazuje się konieczny?

W wielu przypadkach łagodny przerost prostaty można skutecznie kontrolować za pomocą leków i zmian w stylu życia. Jednak w sytuacjach, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub objawy znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie, konieczne może być rozważenie leczenia chirurgicznego. W przypadku przerostu prostaty operacja to często ostateczne rozwiązanie, które przynosi ulgę pacjentom z poważnymi dolegliwościami.

Kiedy zabieg na przerost prostaty staje się konieczny?

1. Nawracające i przewlekłe zatrzymania moczu.
2. Nawracające zakażenia układu moczowego.
3. Hematuria (krew w moczu).
4. Kamienie w pęcherzu moczowym.
5. Niewydolność nerek.
6. Brak skuteczności leczenia farmakologicznego 

Rodzaje zabiegów na przerost prostaty:

• resekcja przezcewkowa gruczołu krokowego (TURP) – w przypadku przerostu prostaty zabieg operacyjny tego rodzaju należy do najczęściej wykonywanych. Polegająca na usunięciu części przerośniętej tkanki prostaty za pomocą endoskopu;
• enukleacja laserowa prostaty (HoLEP) – nowoczesna metoda z wykorzystaniem lasera, która pozwala na precyzyjne usunięcie przerośniętego gruczołu;
• zabiegi małoinwazyjne, takie jak terapia mikrofalowa lub ablacja wodna.

Choć zabieg na przerost prostaty może budzić obawy, w wielu przypadkach pozwala na znaczną poprawę jakości życia i eliminację uporczywych objawów. Dlatego decyzja o jego przeprowadzeniu powinna być podjęta wspólnie z lekarzem.

Przerost prostaty a erekcja

Związek między zdrowiem prostaty a funkcjonowaniem seksualnym jest często tematem zainteresowania mężczyzn. Czy przerost prostaty ma wpływ na erekcję? Choć sam przerost prostaty nie powoduje bezpośrednio problemów z erekcją, może on wpływać na życie seksualne w sposób pośredni. 

Chociaż nie ustalono właściwego związku przyczynowego, uważa się, że 70% mężczyzn z przerostem prostaty ma zaburzenia erekcji. Chorzy mężczyźni mają obniżone libido, trudności w osiągnięciu erekcji i niski poziom satysfakcji seksualnej.

Warto podkreślić, że odpowiednio dobrane leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne może pomóc złagodzić objawy przerostu prostaty i tym samym poprawić jakość życia seksualnego. Szczególnie w takich sytuacjach polecany jest tadalafil. 

Przerost prostaty a erekcja to zagadnienie, które wymaga kompleksowego podejścia, łączącego terapię objawów z dbaniem o zdrowie psychiczne i ogólną kondycję organizmu.

Przerost prostaty a seks

Przerost prostaty w kontekście życia seksualnego to temat, który często budzi wiele pytań, szczególnie w kontekście wytrysku i ogólnej aktywności seksualnej.

Najczęstsze wpływy przerostu prostaty na życie seksualne obejmują:

1. Problemy z erekcją i wytryskiem.
2. Spadek libido.
3. Psychiczne konsekwencje – obawy związane z chorobą, leczeniem lub skutkami ubocznymi mogą wpłynąć na pewność siebie i satysfakcję seksualną.

Przerost prostaty a aktywność seksualna – niektórzy mężczyźni zastanawiają się, jak te dwie kwestie mogą się wzajemnie przenikać. Warto pamiętać, że regularna aktywność seksualna może wspierać zdrowie prostaty, poprawiając ukrwienie narządu i zmniejszając ryzyko stagnacji płynów w gruczole krokowym.

Przerost prostaty a wytrysk i ogólna satysfakcja seksualna – to tematy wymagające indywidualnego podejścia. Otwartość i współpraca z lekarzem są bardzo ważne, aby znaleźć rozwiązania pozwalające zachować aktywność seksualną na satysfakcjonującym poziomie.

FAQ:

1. Czy przerost prostaty może się cofnąć?

Przerost prostaty może się cofnąć dzięki operacjom chirurgicznym, a leczenie farmakologiczne może go spowolnić.

2. Czy przerost prostaty to rak?

Nie. Przerost prostaty to nie rak.

3. Czy przerost prostaty boli?

Sam przerost prostaty nie boli, ale niektórzy pacjenci zgłaszają dolegliwości w obrębie podbrzusza.

Źródła:

Ng M, Leslie SW, Baradhi KM. Benign Prostatic Hyperplasia. [Updated 2024 Oct 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558920/