Po co człowiekowi pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy, zwany powszechnie (ale anatomicznie niepoprawnie!) woreczkiem żółciowym, jest nierzadko źródłem dolegliwości chorobowych. Ten stosunkowo nieduży organ, zlokalizowany zaraz pod wątrobą, odgrywa jednak dość ważną funkcję w naszym organizmie. Jest też on oceniany podczas klasycznego badania ultrasonograficznego (USG) jamy brzusznej. Po co człowiekowi pęcherzyk żółciowy? Czy odgrywa on jakąś szczególną rolę w naszym organizmie? Czemu czasami dochodzi do zapalenia woreczka żółciowego i jakie są najczęstsze choroby dotykające tę strukturę?

Czym jest pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy to dwu-trzycentymetrowy narząd w kształcie gruszki. Zlokalizowany jest w poniżej wątroby w prawej części naszego brzucha. Jest to jedna z najważniejszych części naszego układu żółciowego, który to z kolei jest częścią naszego układu trawiennego. Pęcherzyk żółciowy jest miejscem, w którym nasz organizm gromadzi żółć. Co ważne, sam pęcherzyk żółciowy nie jest miejscem, w którym wspomniana żółć jest produkowana. Tym samym pęcherzyk żółciowy możemy porównać do magazynu, do którego żółć jest regularnie dostarczana, a sam magazyn jest opróżniany w momencie trawienia spożytego przez nas posiłku. Pęcherzyk żółciowy jest zazwyczaj dość dobrze widoczny w badaniu ultrasonograficznym. Sprawia to, że wspomniane badanie jest badaniem podstawowym w diagnostyce oraz różnicowaniu schorzeń pęcherzyka żółciowego.

Do czego służy żółć?

Rola żółci w naszym organizmie była zagadką przez setki lat. Starożytni upatrywali w żółci siły życiowej, dobra, zła, przyczyny choroby, a nawet źródła zdrowia. Wraz z rozwojem medycyny dowiedzieliśmy się, że żółć produkowana przez naszą wątrobę ma lekko zasadowe pH. Główną rolą żółci jest pomoc w trawieniu oraz przyswajaniu tłuszczy i witamin. Bez udziału żółci trawienie oraz odpowiednie przyswajanie substancji staje się praktycznie niemożliwe. Warto zaznaczyć, że żółć produkowana jest w sposób ciągły przez naszą wątrobę, a jemy przecież w pewnych odstępach czasowych. W tym właśnie miejscu z pomocą przychodzi pęcherzyk żółciowy, który magazynuje żółć pomiędzy kolejnymi posiłkami. Żółć składa się z cholesterolu, wody, soli żółciowych fosfolipidów i jonów.

Skąd pęcherzyk wie, że ma się opróżnić?

Po dokładnym przyjrzeniu się pęcherzykowi żółciowemu okazuje się, że pęcherzyk żółciowy nie jest tylko workiem. Pęcherzyk posiada warstwę mięśniową oraz mięsień zwieracz Oddiego. Dla zobrazowania, zwieracz ten jest swego rodzaju pętelką, a kiedy mięsień jest skurczony, pętelka ta pozostaje zaciśnięta, przez co żółć pozostaje w woreczku. Wraz ze spożyciem posiłku nasz układ pokarmowy zaczyna wydzielać cały szereg różnego rodzaju hormonów, w tym cholecystokininę. Hormon ten, działając głównie lokalnie, powoduje skurcz mięśni pęcherzyka żółciowego, które wypychają żółć z woreczka. Równocześnie cholecystkoninina prowadzi do rozluźnienia mięśnia zwieracza Oddiego. W końcu dzięki tym złożonym mechanizmom żółć trafia do naszej dwunastnicy.

Jakie problemy może przyprawić nam pęcherzyk żółciowy?

Zdrowy pęcherzyk żółciowy nie daje o sobie znać. Podobnie jak zdrowa wątroba czy trzustka nie przypomina o sobie. Pęcherzyk żółciowy nie jest też wyczuwalny w badaniu fizykalnym. Niemniej jednak ten mały narząd nierzadko podlega różnego rodzaju procesom chorobowym. Co warto zaznaczyć, niektóre z nich pozostają bezobjawowe przez całe życie. Do najczęstszych schorzeń pęcherzyka żółciowego należą:

– kamica pęcherzyka żółciowego,

– zapalenie pęcherzyka żółciowego,

– polipy pęcherzyka żółciowego,

Znacznie rzadziej dochodzi do rozwoju nowotworu w pęcherzyku żółciowym. Rak pęcherzyka żółciowego należy do rzadkości, choć nie należy go ignorować ze względu na jego niepomyślne rokowanie.

Kamienie w pęcherzyku żółciowym – poważny problem, czy taka jego natura?

Kamica pęcherzyka żółciowego to bardzo powszechnie występująca przypadłość. Powstaje ona w wyniku nierównowagi pomiędzy stężeniami konkretnych składników żółci oraz pewnego zastoju omawianej żółci. Szacuje się, że kamica żółciowa występuje nawet u 20% populacji. Kamica występuje szczególnie często u kobiet, które zmagają się z nadwagą, miały potomstwo, a do tego są po czterdziestym roku życia. Co należy zaznaczyć, kamica żółciowa przebiega zazwyczaj w pełni bezobjawowo. Na chwilę obecną nie ma zgodności co do tego, czy bezobjawową kamicę pęcherzyka żółciowego należy operować. Obecnie odchodzi się od operowania takich pęcherzyków. Niemniej jednak zabieg wycięcia pęcherzyka z kamicą zalecany jest osobom z tak zwanym pęcherzykiem porcelanowym, przed zabiegiem kardiochirurgicznym lub niepewnym obrazem ultrasonograficznym. Może ona być jednak źródłem zapalenia pęcherzyka żółciowego.

Zapalenie pęcherzyka żółciowego

Zapalenie pęcherzyka żółciowego to dość ostra choroba charakteryzująca się silnym, kolkowym bólem w prawym podbrzuszu. Pojawić się może również gorączka z dreszczami oraz nudności i następujące po nich wymioty. Zapalenie pęcherzyka żółciowego wiązane jest nierzadko z błędem dietetycznym w postaci spożycia nadmiernie tłustego oraz dużego posiłku. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego wynika z upośledzenia odpływu żółci, czemu nierzadko towarzyszy nadkażenie bakteryjne. Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego pozostaje operacyjne. Pamiętaj, że w przypadku wystąpienia wyżej opisanych objawów należy bezwzględnie zgłosić się do lekarza. Nieleczone ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego ma bowiem groźne powikłania dla naszego zdrowia, a nawet życia.

Skoro pęcherzyk jest taki potrzebny to dlaczego można żyć bez niego?

Pęcherzyk żółciowy pozostaje jednym z najczęściej wycinanych narządów w naszym ciele. Bez pęcherzyka żółciowego można żyć, a jego wycięcie nie prowadzi do poważnych powikłań. Dlaczego tak jest? Jak już wcześniej wspomnieliśmy, pęcherzyk żółciowy nie produkuje żółci, a jedynie ją gromadzi. W konsekwencji jego usunięcie sprawia, że żółć jest stale wydzielana do światła jelita. Zaleca się jednak, aby w okresie pooperacyjnym jeść w miarę możliwości częstsze, a mniejsze posiłki.