O większości części układu moczowo-płciowego myślimy rzadko bądź wcale. Nie jest to nic dziwnego. Nasze prawidłowo funkcjonujące nerki nie przypominają o sobie, a zdrowa prostata nie istnieje w naszej świadomości. Moczowody, w których nie znajdują się złogi również są przez nas nieodczuwalne. Nieco inaczej jest z pęcherzem – on przypomina o sobie dość regularnie. Parcie na mocz skłania nas do udania się do toalety i oddania moczu. W prawidłowych warunkach oddajemy mocz nawet siedem razy dziennie i nie więcej niż raz w nocy. Oddawaniu moczu nie powinien towarzyszyć ból, a rozpoczęcie mikcji (czyli oddawanie moczu) powinno zacząć się niemalże od razu. Pęcherz moczowy i jego funkcje – jak o nie właściwie zadbać? I czy to tylko zwykły zbiornik? Jakie są z nim najczęściej problemy?
Spis treści
Czym jest pęcherz moczowy?
Pęcherz moczowy jest zbiornikiem, którego funkcją jest gromadzenie moczu i jego wydalanie. Nieco upraszczając składa się z dwóch warstw. Bardziej wewnętrzną warstwą jest dachówkowato nachodzący na siebie nabłonek. Dzięki takiej budowie pęcherz moczowy może się rozszerzać wraz z gromadzeniem moczu. Zewnętrzną warstwę stanowi mięsień. Mięśnie pęcherza moczowego to głównie mięsień wypieracz pęcherza moczowego oraz zwieracz cewki moczowej. Znajdują się one pod stałą kontrolą układu nerwowego. Dzięki temu oddajemy mocz wtedy, kiedy sprzyja ku temu sytuacja. Równocześnie dzięki zachowaniu wspomnianej równowagi nerwowej możemy uprawiać sporty, pracować czy uczyć się, a mocz nie wycieka stale. Pęcherz moczowy ma od 250 do 300 mililitrów pojemności, chociaż parcie na mocz pojawia się wcześniej. W przypadku przewlekłego zatrzymania moczu, spowodowanego na przykład łagodnym rozrostem prostaty może się on jednak znacząco powiększyć. Co warto zaznaczyć, pęcherz moczowy po oddaniu moczu powinien być pusty.
Czy mocz bierze się z pęcherza?
Pęcherz moczowy i jego funkcje są ze sobą nierozerwalnie połączone. Odpowiada on przede wszystkim za gromadzenie moczu, ale go nie produkuje. To zadanie spoczywa na nerkach. Organy te swoim kształtem przypominają wklęsłe ziarna fasoli. Od każdej z nerki odchodzi rurowaty moczowód, który uchodzi do pęcherza moczowego. W trakcie mikcji mocz opuszcza pęcherz przez cewkę moczową. Cewka moczowa u kobiet ma długość od 3 do 4 centymetrów. U mężczyzn jest ona znacznie dłuższa, bo osiąga od 16 do 20 centymetrów. Warto w tym momencie zaznaczyć, że brak oddawania moczu jest pilnym wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki. Bezmocz może mieć pochodzenie zarówno nerkowe jak i pozanerkowe. Z kolei sytuacja, w której nie można oddać moczu pomimo parcia na mocz, jest bezwzględnym wskazaniem do pilnego odbarczenia pęcherza moczowego – przez cewnikowanie lub przez wyłonienie przetoki nadłonowej.
Zapalenie pęcherza – dlaczego częściej cierpią na nie kobiety i dlaczego u mężczyzn zawsze jest powikłane?
Zapalenie pęcherza to dość przykre schorzenie, które znacznie częściej dotyka kobiet. Niektóre dane wskazują, że ta choroba dotknie nawet 60% kobiet na różnym etapie życia. Choć w pierwszych dniach życia częściej diagnozuje się je u chłopców, to wraz z upływem kolejnych dni życia kobiety zaczynają dominować w statystyce zakażeń układu moczowego. Jest to związane głównie z faktem, że cewka moczowa u kobiet jest znacznie krótsza niż u mężczyzn. Tym samym bakterie mają do pokonania znacznie krótszą drogę. Za czynnik ryzyka uznaje się również fakt, że zewnętrzne ujście cewki moczowej u kobiet jest nieco bliżej odbytu niż u mężczyzn. Ponadto za czynnik ryzyka pojawienia się zakażeń układu moczowego uznaje się rozpoczęcie życia seksualnego u kobiet.
Czy można dostać raka pęcherza?
Niestety, każdy żywy organ w naszym ciele może stać się miejscem transformacji nowotworowej. Histopatolodzy mówią, że wszystko co żyje, może znowotworzyć. Nie inaczej jest w przypadku pęcherza moczowego. Do głównych czynników ryzyka zachorowania na raka pęcherza nalezą:
-palenie tytoniu – wpływ nikotynizmu na rozwój raka pęcherza jest udowodniony tak dobrze, jak wpływ palenia na powstanie raka płuca,
-picie alkoholu,
-przewlekłe drażnienie pęcherza moczowego,
-narażenie zawodowe na środki alkilujące, rozpuszczalniki a także farby
Najczęstszym nowotworem pęcherza moczowego jest rak przejściowonabłonkowy (urotelialny). Nieco rzadziej występuje rak kolczystokomórkowy, który związany jest z przewlekłym zakażeniem shistosomą, tak zwaną przyrwą krwi. W Polsce spotyka się go stosunkowo rzadko, a występuje on najczęściej w Egipcie. Bardzo rzadko w obrębie pęcherza moczowego występują gruczolakoraki oraz inne nowotwory takie jak mięsaki. Głównym objawem raka pęcherza jest pojawienie się bezbolesnego krwiomoczu. Rzadziej może wystąpić ból czy objawy takie jak uczucie niepełnego oddania moczu.
Jak dbać o pęcherz?
W telewizji oraz w internecie spotykamy się z ogromną ilością reklam produktów, które obiecują, że zadbają o nasz pęcherz. Niestety wiele z tych produktów jest suplementami diety, które nie mają udowodnionej skuteczności. Co jednak robić, by dbać o pęcherz moczowy i jego funkcje? Ważne jest również, aby w miarę regularnie oddawać mocz. Wysokie zaangażowanie w pracy, duża ilość obowiązków czy też alkoholu sprawiają, że nierzadko zapominamy o oddawaniu moczu. Nie jest to zdrowa praktyka. Regularne oddawanie moczu zapobiegnie przed nadmiernym rozciąganiem pęcherza. Najważniejsze jednak, aby rozstać się z papierosem. Choć jest to trudne, to nie jest nierealne. Dziesiątki tysięcy Polaków każdego roku rozstają się z paleniem. Choć nierzadko potrzeba więcej niż jednej próby, to z każdą koleją szansa na sukces jest większa.