Osteoporoza jest chorobą, która związana jest z utratą gęstości kości. Tkanka kostna jest stale zmieniającą się strukturą i nieustannie ulega przebudowie. U zdrowego człowieka cały czas zachodzą w niej dwa przeciwstawne sobie procesy – kościotwórczy oraz kościogubny. Innymi słowy, kości są przez organizm niszczone i odbudowywane jednocześnie.
Na co dzień nie dostrzegamy tych zjawisk, ponieważ odbywają się one we wzajemnej harmonii, a w jednej chwili wymieniany jest niewielki odsetek kości. U niektórych osób jednak dochodzi do zaburzeń w tym delikatnym balansie. Z różnych powodów zaczynają przeważać procesy kościogubne, co prowadzi do osłabienia wytrzymałości kości. Objawia się to przede wszystkim złamaniami niskoenergetycznymi kości. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest osteoporoza, jakie są przyczyny jej powstania, jak się dokładnie objawia oraz czy można ją wyleczyć.
Spis treści
- Osteoporoza – co to jest?
- Objawy osteoporozy
- Przyczyny osteoporozy
- Poziom wapnia we krwi a osteoporoza
- Osteoporoza a nadmiar wapnia we krwi
- Osteoporoza – badania, które umożliwiają diagnozę
- Gęstość mineralna kości (ang. bone mineral density – BMD)
- Badania krwi
- RTG
- Czego może dotyczyć osteoporoza?
- Osteoporoza u mężczyzn
- Osteoporoza u kobiet
- Osteoporoza u dzieci
- Osteoporoza – leczenie
- Leki na osteoporozę
- Osteoporoza – dieta. Czy istnieją specyficzne wytyczne dla pacjentów?
- Kiszonki a osteoporoza
- Ćwiczenia i fizjoterapia w przypadku osteoporozy
- Osteoporoza – fizjoterapia
- Osteoporoza – rehabilitacja
- Osteoporoza – jaki lekarz zajmuje się tą przypadłością?
- Osteoporoza – lekarz specjalista
- Osteoporoza – lekarz ortopeda i neurochirurg
- Profilaktyka osteoporozy
- Kolagen a osteoporoza
- Osteoporoza a alkohol
- Osteopenia a osteoporoza
- Do czego może prowadzić nieleczona osteoporoza?
- FAQ:
Osteoporoza – co to jest?
Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która dotyka nawet 70% osób powyżej 80 roku życia. W rozwiniętych krajach dotkniętych nią jest do 8% mężczyzn i aż do 38% kobiet. Z tego powodu wielu pacjentów pyta się – osteoporoza co to takiego? Jest to choroba przewlekła odznaczająca się niską gęstością mineralną kości. Spowodowana jest ona zmienioną mikrostrukturą tkanki kostnej.
Co to jest osteoporoza i dlaczego jest tak groźna? Tkanka kostna osiąga swoją maksymalną gęstość w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości. Od tej chwili stopniowo spada wraz z wiekiem. Osteoporoza osłabia kości i czyni je delikatnymi. Głównym zagrożeniem wynikającym z tej choroby są złamania, zwłaszcza w obrębie kręgosłupa, bioder oraz nadgarstków. Uraz taki, nawet pomimo leczenia, w starszym wieku wiąże się z wysoką śmiertelnością.
W klasyfikacji medycznej osteoporoza ICD 10 znajduje się pod kodami M80, M81 i M82. Rozdzielona jest ona na osobne kody w zależności od różnych czynników, takich jak złamania patologiczne lub chorób będące przyczyną osteoporozy.
Warto wiedzieć co to osteoporoza, szczególnie jeżeli należy się do grupy ryzyka zachorowania. Do tej części populacji zalicza się szczególnie kobiety po menopauzie oraz osoby starsze.
Podsumowując pierwszą część artykułu – osteoporoza to choroba, która często rozwija się bezobjawowo, aż do momentu złamania kości, dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie, aby zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym.

Objawy osteoporozy
Osteoporoza, nazywana także „cichym złodziejem kości”, często rozwija się bez wyraźnych symptomów, dlatego jej rozpoznanie bywa trudne. Jak się objawia osteoporoza? Pierwsze oznaki choroby mogą być subtelne i niespecyficzne, dlatego łatwo je zlekceważyć.
Osteoporoza – objawy:
- bólowe dolegliwości kości i stawów – wśród pacjentów, u których podejrzewana jest osteoporoza, występuje nasilony przewlekły ból kręgosłupa, bioder czy nadgarstków. Są one najczęściej wynikiem przebytych złamań kości, o których pacjent nawet sobie nie zdaje sprawy;
- złamania kości – są często pierwszym objawem choroby. Wszystkie złamania kręgosłupa, szyjki kości udowej, bioder, nadgarstków i ramion u dorosłych powyżej 50. roku życia są wskazaniem do przeprowadzenia badań w kierunku osteoporozy;
- zmniejszenie wzrostu – utrata kilku centymetrów wzrostu może być jednym z sygnałów osłabienia kości. Jest to spowodowane złamaniami w obrębie kręgosłupa;
- pochylenie sylwetki – zmiana postawy, garbienie się lub wyraźne zaokrąglenie pleców może być wynikiem złamań kompresyjnych kręgów. Częstym objawem jest tzw. wdowi garb;
- wtórne choroby płuc i serca – wielopoziomowe złamania w obrębie kręgosłupa piersiowego mogą prowadzić do restrykcyjnych chorób płuc i chorób serca;
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe – wielopoziomowe złamania w obrębie kręgosłupa lędźwiowego mogą prowadzić do zmniejszenia przestrzeni w jamie brzusznej. Objawy takie jak szybkie uczucie sytości, obniżenie apetytu, bóle brzucha, zaparcia, wzdęcia i przewlekły ból mogą nasuwać podejrzenie, że jest to osteoporoza. Diagnostyka w takich przypadkach jest skomplikowana i wymaga wykonania wielu badań.
W przypadku podejrzenia, że może być to osteoporoza, diagnoza powinna być postawiona jak najszybciej, aby wprowadzić odpowiednie leczenie i zapobiec poważnym komplikacjom, takim jak złamania kompresyjne kręgów czy złamania biodra.

Przyczyny osteoporozy
Osteoporozę klasyfikuje się do kilku grup, w zależności od czynnika, który wywołuje chorobę.
Osteoporoza – rodzaje:
- Osteoporoza pierwotna:
- osteoporoza inwolucyjna typu I – inna jej nazwa to osteoporoza postmenopauzalna. Spowodowana jest niedoborem estrogenów i dotyczy głównie kobiet,
- osteoporoza inwolucyjna typu II – to inaczej osteoporoza starcza, wywołana procesem starzenia się, który prowadzi do utraty tkanki kostnej.
- Osteoporoza wtórna – do przyczyn osteoporozy wtórnej należy wiele schorzeń, dlatego w poniższej liście zawarte zostały te najczęstsze.
Osteoporoza – przyczyny:
- niedobór witaminy D i wapnia w diecie,
- unieruchomienie,
- niektóre choroby uwarunkowane genetycznie (m.in. wrodzona łamliwość kości),
- cukrzyca typu I i II,
- zespół Cushinga,
- choroby nerek,
- celiakia,
- depresja,
- picie alkoholu,
- palenie papierosów,
- choroby zapalne jelit,
- przyjmowanie niektórych leków m.in. glikokortykosteroidów,
- niektóre choroby hematologiczne (m.in. szpiczak mnogi),
- niektóre choroby reumatologiczne (m.in. toczeń układowy, reumatoidalne zapalenie stawów).
Należy pamiętać, że istnieje wiele innych chorób, które mogą powodować osteoporozę. Właśnie dlatego należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich współistniejących chorobach, przyjmowanych lekach i używkach.
Poziom wapnia we krwi a osteoporoza
Wapń jest jednym z podstawowych pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Poziom wapnia we krwi i osteoporoza są ściśle powiązane, ponieważ pierwiastek ten jest podstawowym minerałem odpowiadającym za mineralizację i siłę kości. W normalnych warunkach wapń we krwi utrzymuje się na stałym poziomie, ale gdy jest go w diecie zbyt mało lub gdy organizm nie wchłania go prawidłowo, to organizm zaczyna wyciągać wapń z kości, aby utrzymać jego prawidłowe stężenie we krwi. Prowadzi to do osłabienia kości i zwiększonego ryzyka osteoporozy.
Osteoporoza a nadmiar wapnia we krwi
Zazwyczaj nadmiar wapnia (hiperkalcemia) spowodowany jest chorobami endokrynologicznymi m.in. nadczynnością przytarczyc lub nowotworami. Nadmiar w przebiegu nadczynności przytarczyc może prowadzić do uogólnionego lub umiejscowionego zrzeszotnienia kości lub ogniskowych ubytków typu osteitis fibrosa cystica.
Monitorowanie poziomu wapnia we krwi jest więc ważnym elementem diagnostyki i profilaktyki osteoporozy. W ramach badań profilaktycznych, zwłaszcza u osób starszych, warto regularnie kontrolować poziom tego pierwiastka.

Osteoporoza – badania, które umożliwiają diagnozę
Gęstość mineralna kości (ang. bone mineral density – BMD)
W przypadku gdy podejrzewana jest osteoporoza, badanie weryfikujące pozwoli ocenić stan kości oraz ryzyko złamań. Badania obejmują przede wszystkim densytometrię, pozwalającą na dokładną ocenę BMD. Osteoporoza jest często diagnozowana na podstawie wyników tego badania.
Badania krwi
Badania laboratoryjne także odgrywają ważną rolę przy chorobach takich jak osteoporoza. Jakie badania krwi powinny być wykonane?
Osteoporoza – badanie z krwi:
- pełna morfologia krwi,
- kreatynina w surowicy, wapń, fosfor i magnez,
- aminotransferaza alaninowa (ALT), aminotransferaza asparaginianowa (AST) i fosfataza alkaliczna,
- hormon stymulujący tarczycę (TSH) i wolna T4,
- witamina D,
- parathormon,
- testosteron całkowity i gonadotropina u młodszych mężczyzn.
W odniesieniu do osteoporozy, badanie z krwi może również obejmować badania markerów resorpcji i tworzenia kości, które pozwalają ocenić dynamikę zmian w tkance kostnej (np. C -końcowy telopeptyd – CTX)
U niektórych pacjentów lekarz może zalecić dodatkowe badania z krwi na osteoporozę:
- przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej (IgA i IgG),
- poziom żelaza i ferrytyny,
- homocysteina,
- prolaktyna,
- tryptaza,
- 24-godzinny poziom wapnia w moczu,
- elektroforeza białek moczu,
- poziom kortyzolu wolnego od moczu,
- histamina w moczu.
Wyżej wymienione badania w diagnostyce osteoporozy są potrzebne, gdy istnieje podejrzenie, że osteoporoza jest wtórna do innych chorób. Podstawą są badania obrazowe, dzięki nim można zwykle stwierdzić, że u danego pacjenta występuje osteoporoza. Densytometria jest najistotniejszym z nich i polega na pomiarze gęstości mineralnej kości.
RTG
Istnieje wiele sposobów, by wykryć choroby przewlekłe takie jak osteoporoza. RTG jako klasyczne badanie, również może być pomocne w diagnostyce. Będzie przydatne szczególnie w przypadku podejrzenia złamań kompresyjnych kręgów, ale nie jest wystarczająco czułe do wykrycia wczesnych stadiów choroby.
Densytometria, która umożliwia ocenę gęstości mineralnej kości, opiera się również na wykorzystaniu promieni rentgenowskich, natomiast wykorzystuje się znacznie mniejsze dawki promieniowania niż w przypadku rutynowych badań RTG.

Czego może dotyczyć osteoporoza?
Osteoporoza może dotyczyć wszystkich elementów kostnych, a także przyjmować różne formy, zależnie od wieku, płci i przyczyn występowania.
- Osteoporoza okołostawowa – to schorzenie, które obejmuje sąsiadujące kości stawów, Może także dotykać newralgiczne obszary i manifestować się jako osteoporoza okołostawowa dłoni. Prowadzi ona do ograniczenia ruchomości i problemów z wykonywaniem codziennych czynności. Warto zaznaczyć, że osteoporoza nie powoduje bezpośrednio bólu stawów, a jedynie pośrednio poprzez złamania kości. W przypadku bólu stawów bardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest np. choroba zwyrodnieniowa stawów.
- Osteoporoza pomenopauzalna – jest jednym z głównych rodzajów osteoporozy pierwotnej. Osteoporoza a menopauza to zagadnienie, którego najważniejszym elementem są estrogeny. Po menopauzie ich stężenie we krwi kobiet spada i powoduje spadek gęstości mineralnej kości, prowadząc do menopauzy. Szacuje się, iż kobiety po menopauzie tracą rocznie 1-2% gęstości kości.
- Osteoporoza idiopatyczna – to postać schorzenia, która charakteryzuje się występowaniem złamań niskoenergetycznych u kobiet przed menopauzą bez uchwytnych czynników ryzyka. Prawdopodobnie związana jest ona z predyspozycjami uwarunkowanymi genetycznie.
Jeśli chodzi o konkretne miejsca występowania osteoporozy, to najczęściej wyróżniane są poniższe partie ciała.
- Osteoporoza kręgosłupa jest jednym z najczęstszych typów i może prowadzić do poważnych problemów. Przykładowymi komplikacjami są złamania kompresyjne kręgów, które z dużym prawdopodobieństwem wskazują, że jest to osteoporoza kręgosłupa. Objawy to przede wszystkim to przewlekły ból pleców, zmniejszenie wzrostu oraz nasilona kifoza odcinka piersiowego.
- Osteoporoza kręgosłupa lędźwiowego jest szczególnie niebezpieczna, gdyż zajęcie przez chorobę tego odcinka może negatywnie wpłynąć na ruchomość pacjenta i powodować silniejsze dolegliwości bólowe.
- Stawy, będące częścią układu ruchu człowieka nie są bezpośrednio zajęte przez osteoporozę.
- Osteoporoza kolana oraz osteoporoza stopy to potoczne określenia na stany, w których dochodzi do złamań kości wchodzących w skład stawu. Przeważnie jednak ból stawu kolanowego oraz stawów stopy wynika z innych chorób, m.in reumatoidalnego zapalenia stawów bądź choroby zwyrodnieniowej stawów. Zazwyczaj nie jest to osteoporoza. Ból kolan jest wskazaniem do konsultacji reumatologicznej, aby przeprowadzić dokładną diagnostykę.
- Nawet zęby mogą ucierpieć w wyniku osteoporozy. Osteoporoza a zęby – to poważne zagadnienie, ponieważ zdrowie szczęki ma bezpośredni wpływ na stabilność zębów. Jak już wspomniano wyżej, często u kobiet po menopauzie występuje osteoporoza. Zęby takich pacjentek wypadają częściej, co wiązać można ze strukturalnym osłabieniem kości szczęki i żuchwy z powodu osteoporozy.

Osteoporoza u mężczyzn
Osteoporoza u mężczyzn to problem, który, choć rzadziej omawiany, dotyka wielu mężczyzn, zwłaszcza po 50. roku życia. Chociaż osteoporoza kojarzona jest głównie z kobietami, zwłaszcza w okresie pomenopauzalnym, mężczyźni również są narażeni na tę chorobę, szczególnie z powodu starzenia się, obniżenia poziomu testosteronu, siedzącego trybu życia czy nieodpowiedniej diety. Objawy osteoporozy u mężczyzn są takie same jak u kobiet.
Większość mężczyzn ma generalnie większe i mocniejsze kości niż kobiety i zwykle doświadcza mniejszej ich utraty w ciągu życia. Mężczyźni zazwyczaj rzadziej doznają złamań niż kobiety, choć mają wyższy wskaźnik śmiertelności po złamaniu. Wtórna osteoporoza występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Wczesne wykrycie choroby i wdrożenie leczenia jest podstawą, ponieważ osteoporoza u mężczyzn często pozostaje niezdiagnozowana, co zwiększa ryzyko poważnych powikłań, takich jak złamania.
Osteoporoza u kobiet
Osteoporoza u kobiet to powszechny problem zdrowotny, który dotyka szczególnie panie w okresie pomenopauzalnym. Spadek poziomu estrogenów, które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu zdrowych kości, prowadzi do przyspieszonej utraty gęstości mineralnej kości. W rezultacie kości stają się słabsze, co zwiększa ryzyko złamań, zwłaszcza w obrębie kręgosłupa i bioder.
Ważne jest regularne monitorowanie gęstości mineralnej kości po okresie menopauzy pod kontrolą lekarza oraz rozważenie hormonalnej terapii zastępczej.

Osteoporoza u dzieci
Osteoporoza u dzieci jest stosunkowo rzadką, ale poważną chorobą, która wpływa na rozwój kości w młodym wieku. Osteoporoza dziecięca charakteryzuje się zmniejszoną gęstością mineralną kości, co prowadzi do ich osłabienia i zwiększonego ryzyka złamań. U dzieci z tą chorobą mogą wystąpić częste złamania kości przy minimalnych urazach, a także bóle kostne, szczególnie w kręgosłupie i kończynach.
Od ostatnich kilku dekad osteoporoza w młodym wieku jest badana coraz intensywniej. Zarówno genetyczne, jak i nabyte zaburzenia mogą obniżać wytrzymałość kości, prowadząc do złamań w dzieciństwie. Nieleczone schorzenia te prowadzą do zmniejszenia masy kostnej, deformacji i wpływają na jakość życia, z potencjalnymi długofalowymi konsekwencjami. Osteoporoza u dzieci wymaga regularnej kontroli lekarskiej oraz ścisłej współpracy z pediatrą i specjalistą ortopedą.
Osteoporoza – leczenie
Celem leczenia osteoporozy jest zapobieganie złamaniom. Wykorzystuje się zarówno metody niefarmakologiczne jak i leki.
Leczenie osteoporozy:
- Metody niefarmakologiczne
- odpowiednie odżywianie – z uwzględnieniem odpowiedniej ilości wapnia i fosforu w diecie;
- suplementacja witaminy D, szczególnie w okresie jesienno-zimowym;
- zapobieganie upadkom;
- ćwiczenia fizyczne;
- rehabilitacja.
- Metody farmakologiczne – obejmują one różne leki mające na celu wzmocnienie kości
Niezwykle ważne jest by pozostawać pod stałą opieką lekarza specjalisty, gdy już zostanie rozpoznana osteoporoza. Jak leczyć prawidłowo osteoporozę? Zależy to od wielu czynników i może ulegać w czasie w zależności od odpowiedzi na dotychczasowe metody.

Leki na osteoporozę
Wskazania do leczenia farmakologicznego są ustalane przez lekarza na podstawie wywiadu, analizy wyników badań oraz obliczeniu wskaźników ryzyka złamań kości.
Osteoporoza – leki:
- bisfosfoniany – to tej grupy należą m.in. alendronian, ryzedronian, kwas ibandronowy oraz kwas zolendronowy. Zwiększają one gęstość mineralną kości i mają udowodnione działanie zmniejszające ryzyko wystąpienia złamań;
- denosumab – jest przeciwciałem monoklonalnym przeciwko RANKL. Zmniejsza on tempo ubytku kości i często wykorzystywane jest u kobiet w okresie pomenopauzalnym;
- teryparatyd – rekombinowany fragmentu parathormonu, zwiększa wytrzymałość kości poprzez pobudzenie procesów kościotwórczych;
- abaloparatyd – analog parathormonu, szczególnie polecany kobietom w okresie pomenopauzalnym;
- romosozumab – przyspiesza tworzenie kości.
Popularnym tematem jest hormonalna terapia zastępcza. Wprawdzie zmniejsza ona ryzyko złamań, ale zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, raka piersi i macicy. Z tego powodu nie zaleca się stosowania jej w celu leczenia osteoporozy lub jej zapobiegania. A co z suplementami, czy mogą pomóc gdy zostanie zdiagnozowana osteoporoza? Leki na receptę wymienione wyżej to nie wszystko, co współczesna medycyna ma do zaoferowania. Dostać można bowiem także leki bez recepty:
- preparaty wapnia,
- witamina D (najlepiej w formie leku).

Osteoporoza – dieta. Czy istnieją specyficzne wytyczne dla pacjentów?
Dieta odgrywa podstawową rolę w profilaktyce i leczeniu osteoporozy. Dieta powinna być bogata w wapń, witaminę D oraz inne składniki odżywcze wspomagające zdrowie kości.
Osteoporoza – co jeść?
- Mleko i jego przetwory (najlepsze źródło wapnia i fosforu w diecie),
- Ryby,
- Orzechy,
- Produkty wzbogacone w wapń (np. płatki śniadaniowe),
- Mięso (białko jest potrzebne do prawidłowego odżywienia mięśni).
Należy jednak ograniczyć spożywanie pokarmów takich jak ziarna zbóż, szpinak oraz herbata. Mają one bowiem w składzie substancje, które zmniejszają wchłanianie wapnia z pokarmu.
Warto postawić na produkty bogate w białko, minerały oraz witaminy, natomiast należy unikać nadmiernego spożycia soli, kofeiny, alkoholu i produktów wysoko przetworzonych, które mogą negatywnie wpływać na gospodarkę wapniową organizmu.
Kiszonki a osteoporoza
Dieta pacjenta z osteoporozą powinna również obejmować produkty fermentowane, takie jak kiszonki, które są naturalnym źródłem probiotyków wspomagających wchłanianie składników odżywczych i wzmacniających układ odpornościowy. Mogą mieć one pozytywny wpływ, szczególnie w kontekście wsparcia trawienia i lepszego przyswajania składników mineralnych.
Ćwiczenia i fizjoterapia w przypadku osteoporozy
Ćwiczenia i fizjoterapia pełnią jedną z najważniejszych ról w leczeniu osteoporozy. Regularna aktywność fizyczna pomaga nie tylko w poprawie kondycji układu mięśniowo-szkieletowego, ale także wspomaga mineralizację kości.
Osteoporoza – ćwiczenia, fizjoterapia:
- trening oporowy – zwiększa masę mięśniową,
- trening wytrzymałościowy – m.in. marsz, jogging,
- podnoszenie ciężarów dopasowane do siły pacjenta.
Ważne jest, aby ćwiczenia były dobrane indywidualnie do możliwości pacjenta, co zapewni fizjoterapeuta.
Osteoporoza – fizjoterapia
Koncentruje się ona na poprawie stabilności, zwiększeniu siły mięśniowej oraz poprawie równowagi, co minimalizuje ryzyko upadków i złamań. Ruch o odpowiedniej intensywności jest istotny, ponieważ pomaga stymulować produkcję tkanki kostnej.
Osteoporoza – rehabilitacja
Rehabilitacja w osteoporozie obejmuje specjalne techniki, które mają na celu wzmocnienie mięśni pleców, poprawę postawy oraz redukcję bólu związanego ze złamaniami kręgów. Program rehabilitacji może również obejmować ćwiczenia oddechowe oraz techniki relaksacyjne, które wspierają ogólną sprawność pacjenta i pozwalają na lepsze funkcjonowanie na co dzień.

Osteoporoza – jaki lekarz zajmuje się tą przypadłością?
W przypadku rozpoznania osteoporozy, istotną rolę odgrywa specjalista z zakresu chorób kości. Pierwszym krokiem jest zazwyczaj wizyta u lekarza rodzinnego lub internisty, który może zlecić podstawowe badania oraz ocenić ogólny stan zdrowia.
Osteoporoza – lekarz specjalista
Odpowiedzialny za leczenie tej choroby jest reumatolog. W niektórych przypadkach pomocny może być również endokrynolog, zwłaszcza gdy problemem są zaburzenia hormonalne, które wpływają na stan kości.
Osteoporoza – lekarz ortopeda i neurochirurg
Jeśli doszło do złamania kompresyjnego kręgosłupa lub złamań w innych częściach ciała powinien dokonać konsultacji u lekarza ortopedy i neurochirurga. Wymienieni wyżej specjaliści współpracują ze sobą, aby zapewnić kompleksową opiekę i dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Profilaktyka osteoporozy
Profilaktyka osteoporozy odgrywa ważną rolę w zapobieganiu osłabieniu kości, zwłaszcza w późniejszych latach życia.
Osteoporoza – jak zapobiec?
- Aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia, zwłaszcza te wzmacniające kości, takie jak chodzenie, bieganie czy trening siłowy, są niezwykle ważne.
- Zdrowa dieta – spożywanie produktów bogatych w wapń i witaminę D, takich jak nabiał i ryby zmniejsza ryzyko wystąpienia i jednocześnie ogranicza szkody, jakie wywołuje osteoporoza.
- Suplementacja – w niektórych przypadkach, zwłaszcza przy niedoborach, może być konieczne uzupełnianie niedoborów wapnia i witaminy D. Suplementy te pomagają w utrzymaniu odpowiedniego poziomu minerałów w kościach.
- Unikanie czynników ryzyka – takich jak palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu.
Warto pamiętać, że w przypadku choroby, jaką jest osteoporoza, profilaktyka nie zawsze jest możliwa – szczególnie w przypadku osteoporozy związanej z wiekiem bądź innymi chorobami. Z tego powodu niezmiernie ważne jest regularne chodzenie do lekarza, aby monitorować swój stan zdrowia.
Kolagen a osteoporoza
W ostatnich latach coraz więcej badań wskazuje, że suplementacja kolagenem może wspomagać leczenie i profilaktykę osteoporozy. Kolagen do picia może pozytywnie wpływać na gęstość mineralną kości oraz wspierać regenerację tkanek kostnych, co ma istotne znaczenie w terapii tej choroby. Dlatego jest to temat, który zyskuje na znaczeniu, zwłaszcza w kontekście nowych metod wspierających zdrowie układu kostnego.

Osteoporoza a alkohol
Nadmierne spożywanie alkoholu może mieć negatywny wpływ na zdrowie kości i przyczyniać się do rozwoju schorzenia, jakim jest osteoporoza. Alkohol osłabia procesy wchłaniania wapnia, co obniża jego poziom w organizmie, a także zakłóca działanie witaminy D, która jest bardzo ważna dla prawidłowego metabolizmu kostnego.
Długotrwałe i regularne spożywanie alkoholu może prowadzić do zmniejszenia masy kostnej, co zwiększa ryzyko złamań. Badania wykazują, że osoby nadużywające alkoholu są bardziej narażone na rozwój osteoporozy w późniejszym wieku, dlatego istotne jest zachowanie umiaru w spożywaniu alkoholu, zwłaszcza w przypadku osób z grupy ryzyka tego schorzenia.
Osteopenia a osteoporoza
Oba terminy odnoszą się do schorzeń kości, ale różnią się stopniem nasilenia. Osteopenia jest stanem poprzedzającym wystąpienie osteoporozy. Ich nazwy brzmią podobnie, ponieważ są ze sobą blisko spokrewnione.
Osteopenia to medyczna definicja zmniejszonej gęstości kości. Osteopenia to znak ostrzegawczy oznaczający zwiększone ryzyko zachorowania na osteoporozę. Nieleczona osteopenia może przekształcić się w osteoporozę.
Do czego może prowadzić nieleczona osteoporoza?
W miarę postępu choroby, kości stają się coraz bardziej kruche, co zwiększa ryzyko złamań nawet przy minimalnym urazie, a w niektórych przypadkach nawet bez wyraźnej przyczyny. Najbardziej narażone na złamania są kręgi, biodra oraz nadgarstki. Nieleczona osteoporoza może prowadzić do przewlekłego bólu, deformacji kręgosłupa, a także trwałej niepełnosprawności, zwłaszcza w przypadku złamań biodra, które często wymagają interwencji chirurgicznej i długotrwałej rehabilitacji. Ponadto złamania kręgów mogą powodować problemy z oddychaniem oraz choroby układu pokarmowego. W skrajnych przypadkach, powikłania związane z osteoporozą mogą prowadzić do przedwczesnej śmierci.
FAQ:
- Czy osteoporoza to rak kości?
Nie, osteoporoza nie jest rakiem kości.
- Czy osteoporoza jest groźna?
Osteoporoza to podstępna i groźna choroba, która może doprowadzić do poważnych konsekwencji.
- Czy osteoporoza jest wyleczalna?
Osteoporoza na podłożu innej choroby jest wyleczalna, a pozostałe rodzaje można skutecznie spowolnić.
- Czy osteoporoza boli?
Osteoporoza może boleć, jeżeli w jej przebiegu dojdzie do złamania kości.
- Czy osteoporoza jest dziedziczna?
Predyspozycja do osteoporozy może być w niektórych przypadkach dziedziczona.
- W jakim wieku może pojawić się osteoporoza?
Osteoporoza może pojawić się w każdym wieku, ale najczęściej manifestuje się po 50. roku życia.
Źródła:
- Sözen, T., Özışık, L., & Başaran, N. Ç. (2017). An overview and management of osteoporosis. European journal of rheumatology, 4(1), 46–56. https://doi.org/10.5152/eurjrheum.2016.048
- Interna Szczeklika, wyd. Medycyna Praktyczna 2023.
- Porter JL, Varacallo M. Osteoporosis. [Updated 2023 Aug 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441901/