Podział specjalizacji lekarskich może wydawać się nam trudny i niezrozumiały. Nic dziwnego – tak długo, jak nie mamy jakichś problemów zdrowotnych, nie zastanawiamy się przecież nad tym, do kogo właściwie powinniśmy się wybrać. Równocześnie dość często nasze problemy zdrowotne są diagnozowane i leczone przez lekarza rodzinnego. Nie jest to zła praktyka, w której lekarz rodzinny przeprowadza diagnostykę i proponuje leczenie. Niemniej jednak często wymagana jest konsultacja u lekarza specjalisty, zajmującego się daną dziedziną. O ile wiemy, czym zajmuje się internista bądź chirurg, to w przypadku węższych specjalizacji ciężko nam stwierdzić, które choroby leczy dany lekarz. Czym zajmuje się gastroenterolog? Kiedy należy się do niego zgłosić? Czy problemy z wątrobą również należą do działki lekarza gastrologa?
Spis treści
Kiedy boli brzuch
Ból brzucha to niesamowicie nieprzyjemne doznanie. Każdego z nas na którymś etapie jego życia bolał lub boli brzuch. Kiedy bóle są sporadyczne i niezbyt nasilone to raczej nie zgłaszamy się po poradę lekarską. Ból brzucha przechodzi bowiem często samoistnie. Równocześnie nie szukamy porady lekarskiej, kiedy boli nas brzuch po pewnym błędzie dietetycznym (na przykład nieświeży posiłek bądź posiłek nadmiernie obfity czy też bardzo tłusty). Niemniej jednak kiedy bóle utrzymują się lub narastają w czasie, należy zgłosić się po poradę do gastroenterologa. Bóle brzucha mogą być bowiem objawem potencjalnie poważnej choroby. Do chorobowych przyczyn bólu brzucha należą:
– choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
– choroba refluksowa przełyku,
– ostre i przewlekłe zapalenie trzustki,
– choroba Leśniowskiego-Crohna,
– wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
– choroby pęcherzyka żółciowego,
– zapalenie wyrostka robaczkowego.
Jak widać lista potencjalnych przyczyn bólu brzucha jest długa oraz wymaga dokładnej diagnostyki. Warto zaznaczyć, że jeżeli ból wystąpił nagle lub szybko się nasila (minuty-godziny) należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu bądź na szpitalny oddział ratunkowy. Część z powyższych przyczyn wymaga bowiem pilnej diagnostyki oraz szybkiego leczenia.
Kiedy pojawiają się problemy z zaparciem
Zaparcia to bardzo trudny problem w medycynie. Występują one dość często oraz mają tendencję do przewlekania się. Warto zaznaczyć, że wiele z nas mierzy się z tym problemem już od dzieciństwa. Tak zwane zaparcia czynnościowe są nierzadko zmorą całych rodzin, gdyż mają tendencję do rodzinnego występowania. O ile „stare”, znane nam zaparcia zazwyczaj nie wymagają szybkiej diagnostyki lub nie wymagają diagnostyki wcale, to nowe zaparcia powinny nas zaniepokoić. Zmiana rytmu wypróżnień może bowiem wynikać z procesu chorobowego, takiego jak nowotwór jelita grubego. Ponadto zmiana konsystencji stolca powinna nas zastanowić i skłonić do udania się do gastroenterologa. Należy również podkreślić, że pojawienie się krwi w stolcu jest silnym wskazaniem do wykonania badania kolonoskopowego.
Kiedy problemem są biegunki
Główną przyczyną biegunek są infekcje bakteryjne lub wirusowe. Często zdarzają się również intoksykacje, czyli zatrucia. Biegunki możemy podzielić na ostre, czyli takie, które trwają do 14 dni oraz przewlekłe, czyli takie, które trwają powyżej ośmiu tygodni. W przypadku biegunki ostrej wystarczające jest zazwyczaj doustne nawadnianie oraz zdrowa, lekka dieta. Jeżeli biegunka ostra ma duże nasilenie powinniśmy skontaktować się z lekarzem. Równocześnie podczas biegunki nie należy stosować antybiotyków. Okazuje się bowiem, że nawet w przypadku infekcji bakteryjnej, nie skracają one okresu naszej choroby, a mogą go nawet wydłużyć. W przypadku przewlekającej się biegunki należy jednak podjąć szeroko zakrojoną diagnostykę. Długotrwała biegunka może być bowiem objawem choroby takiej jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy też celiakii. Za leczenie tych schorzeń odpowiada właśnie lekarz gastroenterolog
Kiedy pojawiają się problemy z wątrobą
W Polsce gastroenterolog zajmuje się również leczeniem wybranych chorób wątroby. Choroby takie jak autoimmunologiczne zapalenie wątroby bądź stłuszczenie wątroby należą do jednostek chorobowych leczonych przez omawianych gastroenterologów. Warto zaznaczyć, że choroby wątroby dają zazwyczaj niespecyficzne objawy. Oznacza to, że większość z nich nie daje konkretnych objawów. Głównym objawem, który wskazuje na chorobę wątroby jest żółtaczka. Występuje ona jednak dopiero przy stężeniu bilirubiny przekraczającym normę dwa do trzech razy. Nieznaczne podniesienie poziomu aminotransferaz – ale także ich poprawny poziom – nie musi świadczyć koniecznie o zdrowiu lub chorobie naszej wątroby. Niemniej jednak zakażenie wirusami takimi jak wirusowe zapalenie wątroby typu B bądź typu C leczone jest przez specjalistów chorób zakaźnych.
Kiedy pojawiają się problemy z trzustką
Problemy związane z trzustką możemy podzielić na trzy główne grupy:
– ostre zapalenie trzustki – przebiega z bardzo silnym bólem, który skłania nas do szybkiego poszukiwania pomocy medycznej. Wynika ono zazwyczaj z błędu dietetycznego, nadmiernego spożywania alkoholu bądź kamicy,
– przewlekłe zapalenie trzustki – przebiega często skąpoobjawowo, a długotrwałe zapalenie trzustki może prowadzić do jej niewydolności. Niewydolność trzustki manifestuje się różnie, a temat ten zgłębiamy w tym wpisie,
– rak trzustki – zazwyczaj nie daje objawów na początku, a jego patogeneza pozostaje niejasna,
Choroby trzustki pozostają jednym z najczęstszych problemów w praktyce gastroenterologicznej. Warto zaznaczyć, że choć cukrzyca typu I wiąże się z procesem autoiummunologicznym przeciwko komórkom trzustki, to cukrzycę leczą diabetolodzy oraz endokrynolodzy.
Kiedy problemem jest apetyt
Brak apetytu jest powszechnym problemem wśród osób starszych. Prowadzi on do niedostatecznego przyjmowania posiłków, co może powodować stan niedostatecznego odżywienia. Brak apetytu może mieć wiele różnych przyczyn – od depresji, przez choroby nerek, aż po problemy gastroenterologiczne. Brak apetytu może wynikać również z bólu związanego z posiłkiem. Jeżeli podczas lub po posiłku pojawia się ból jest to bezwzględne wskazanie do wizyty u gastroenterologa. Ból związany z posiłkiem musi skłaniać nas do podjęcia sprawnej diagnostyki.