Badania profilaktyczne dają możliwość wykrycia chorób na ich wczesnym etapie, co sprzyja efektywności procesu leczenia. Ta sama sytuacja dotyczy również chorób o podłożu nowotworowym. Niektóre z badanych markerów są przeznaczone dla konkretnej płci tak jak np. marker PSA badany u pacjentów płci męskiej. Kiedy badamy antygen PSA?
Spis treści
Marker PSA – co to jest?
PSA, czyli swoisty antygen sterczowy, to enzym występujący praktycznie wyłącznie w komórkach wydzielniczych prostaty. Oznaczanie poziomu tego enzymu w badaniach laboratoryjnych służy diagnostyce i monitorowaniu gruczołu krokowego. Czyni to PSA swoistym markerem nowotworowym wykorzystywanym w testach przesiewowych w kierunku raka prostaty.
Garść informacji o raku stercza
Szacuje się, że nowotwór prostaty stanowi 20% wszystkich rozpoznawanych nowotworów złośliwych u mężczyzn.Oznacza to, że aż co 5 mężczyzna z chorobą onkologiczną, jest dotknięty właśnie rakiem prostaty. Co roku w Polsce nowotwór ten dotyka aż 16 tysięcy pacjentów i jest przyczyną zgonów nawet u 5 tysięcy chorych rocznie.
Prostata, czyli gruczoł krokowy, nazywany również sterczowym, to jeden z elementów męskiego układu moczowo-płciowego. Znajduje się w miednicy mniejszej, pod pęcherzem moczowym, a jego dolna ściana przylega do przedniej ściany odbytu. Fizjologicznie, jej kształt i wielkość można porównać do orzecha włoskiego. W stanach patologicznych zaś dochodzi do rozrostu prostaty. Jej lokalizacja pozwala na ocenę wielkości w badaniu per rectum, dlatego badanie to powinno być wykonywane u mężczyzn profilaktycznie.
Kto powinien wykonać badanie – antygen PSA?
Zaleca się, aby w ramach profilaktyki, badanie stężenia PSA wykonywali mężczyźni powyżej 40 roku życia. Jest to tym bardziej ważne, jeśli w rodzinie występowały już nowotwory prostaty, gdyż może to świadczyć o obciążeniu genetycznym pacjenta. W takich sytuacjach zaleca się wykonywanie badania raz w roku. Objawy, które sygnalizują, że należy niezwłocznie udać się na wizytę do lekarza urologa oraz wykonać badania to m.in.:
- trudności z utrzymaniem moczu;
- wielokrotne oddawanie moczu w nocy;
- pieczenie i/lub krwawienie podczas oddawania moczu;
- bóle podbrzusza;
- zaburzenia erekcji;
- pojawienie się krwi w nasieniu.
Antygen PSA – jak się przygotować do badania?
Aby uniknąć fałszywie dodatnich bądź ujemnych wyników, należy odpowiednio przygotować się do badania stężenia PSA. Co ważne, należy je wykonać przed przeprowadzeniem zabiegów na prostacie, np. biopsji gruczołu sterczowego, przezodbytniczego USG prostaty, oraz badania per rectum. Te badania mogą prowadzić do uzyskania fałszywie dodatnich wyników. Przed badaniem przeciwwskazana jest znaczna aktywność fizyczna. Należy również zachować wstrzemięźliwość seksualną. Z kolei fałszywie ujemny wynik może być spowodowany utrzymywaniem pozycji leżącej dłużej niż 24 godziny.
Warto pamiętać, że nowotwór prostaty może zostać trwale wyleczony, jednak znaczącym czynnikiem w tym procesie jest jego wczesne zdiagnozowanie. Nie zwlekaj i umów się na wizytę u urologa w Centrum Medycznym Vivomed!