Testosteron jest powszechnie utożsamiany z męską siłą, sprawczością, płodnością, a także atletyczną sylwetką. Wszystkie te skojarzenia są poprawne, choć należy zaznaczyć, że hormon ten w ciele mężczyzny reguluje cały szereg procesów metabolicznych. Jego niedobory znacząco wykraczają poza zmianę samej budowy ciała, zdolności do utrzymania erekcji czy płodności. Na szczęście nowoczesna medycyna oferuje pomoc w tym dotkliwym schorzeniu, jakim jest niski poziom testosteronu.
Spis treści
Skąd się bierze testosteron?
Hormon ten jest produkowany przede wszystkim przez komórki śródmiąższowe Leydiga w jądrach pod wpływem hormonu luteinizującego. Produkcja testosteronu jest regulowana na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego. Kiedy stężenie testosteronu spada, to przysadka produkuje hormon luteinizujący, który z kolei pobudza komórki Leydiga do produkcji testosteronu. Wysokie stężenie testosteronu hamuje z kolei dalszą produkcję hormonu luteinizującego w przysadce. W podobnym mechanizmie działają wykorzystywane przez nas w domach i biurach termostaty. Kiedy temperatura spada poniżej określonego stopnia włącza się grzanie, które po osiągnięciu danej temperatury wyłącza się. W mniejszych ilościach testosteron jest produkowany w nadnerczach. Produkcja ta jest ważna w trakcie życia płodowego, ale jej rola znacząco spada u dorosłych mężczyzn.
Co reguluje testosteron?
Choć powszechnie uważa się, że testosteron zaczyna działać dopiero od okresu pokwitania, to badacze wskazują, że jego działanie zaczyna się znacznie wcześniej. Już w fazie płodowej, czyli jeszcze przed przyjściem na świat, odpowiada on za rozwój jąder, ich zstępowanie oraz powstanie prącia. Podczas okresu dojrzewania to właśnie testosteron prowadzi do mutacji głosu, pojawienia się męskiego typu owłosienia oraz wzrostu masy mięśni szkieletowych. Ponadto testosteron stymuluje erytropoezę, czyli powstawanie krwinek czerwonych. To właśnie dlatego mężczyźni mają zazwyczaj wyższe stężenia hemoglobiny niż kobiety. Testosteron odpowiada również za utrzymywanie erekcji oraz podnosi popęd seksualny.
Problem częstszy, niż nam się wydaje.
Niski poziom testosteronu to powszechne, choć dla wielu z nas wstydliwe zjawisko. Z jednej strony mnogość objawów, a z drugiej obawa przed upływającymi latami sprawia, że wielu i z nas celowo udaje nie zauważać problemu. Należy zaznaczyć, iż poziom testosteronu osiąga swój szczyt w okolicach 20-30 roku życia, a następnie spada. Spadki te wahają się między 0.4 a nawet 2% na rok. Niestety u niektórych mężczyzn poziom testosteronu zaczyna się obniżać znacznie wcześniej. Problem ten dotyka nie tylko sfery seksualnej, ale również sfery somatycznej i psychicznej. Przyczyn niedoboru testosteronu jest bardzo dużo i mogą one mieć swoje źródło nie tylko w zaburzeniu produkcji testosteronu w jądrach, ale również w innych chorobach układowych.
Wpływ na jakość życia seksualnego i psychiki
Niski poziom testosteronu prowadzi do pogorszenia jakości życia seksualnego nie tylko poprzez zaburzenia erekcji czy utrudnienie osiągnięcia orgazmu. Znacząco rzadziej pojawiają się poranne erekcje, a pożądanie seksualne obniża się. Równocześnie mężczyźni dotknięci niskim poziomem testosteronu znacznie częściej podają depresyjny nastrój, pogorszenie jakości snu czy też nerwowość. Naukowcy wskazują, iż zaburzenia sfery seksualnej i psychicznej pozostają ze sobą w ścisłej zależności wzajemnie się napędzając. Mamy więc do czynienia z iście diabelskim kołem, w którym pogarszany przez trudności z utrzymaniem wzwodu zły stan psychiczny napędza te problemy z erekcją.
Wpływ testosteronu na metabolizm
Jak już wcześniej wspomniałem niedobór testosteronu to nie tylko pogorszenie jakości życia, ale również cały szereg innych chorób oraz wyższa podatność na choroby metaboliczne takie jak otyłość i powiązana z nią cukrzyca typu drugiego. Dochodzi również do spadku masy kostnej, a tym samym wyższej podatności na złamania.
Terapia niskiego poziomu testosteronu.
Mnogość objawów oraz społeczne uprzedzenia sprawiają, iż nawet w wysoko rozwiniętych krajach tylko 12% mężczyzn, którzy mają stwierdzony niedobór testosteronu, poddaje się terapii. Zastrzyki z testosteronu budzą wiele kontrowersji i wielu z nas kojarzą się głównie z kulturystami z osiedlowej siłowni. Należy jednak pamiętać, że testosteron jest lekiem, a terapia jego niskiego poziomu pod okiem renomowanego lekarza jest nie tylko bezpieczna, ale przede wszystkim potrzebna do powrotu do pełni zdrowia.