Zakażenia układu moczowego należą do najczęstszych chorób, które dotykają człowieka. Choć zdarzają się bardzo często i nierzadko wymagają tylko leczenia objawowego, to mogą znacząco uprzykrzyć nam życie. Znacznie częściej dotykają one kobiet. Wynika to z faktu, że cewka moczowa u mężczyzny jest znacznie dłuższa. Równocześnie zakażenia układu moczowego możemy podzielić na zakażenia górnych i dolnych dróg moczowych. Zapalenie pęcherza należy do zapaleń dolnych dróg moczowych. Zapalenie pęcherza jest jedną z najczęstszych przypadłości młodych kobiet. Należy zaznaczyć, że nawracające zakażenia układu moczowego powinny zostać poddane wnikliwej diagnostyce. Czym jest zakażenie układu moczowego? Czy zawsze towarzyszy mu zapalenie? Jak uniknąć zapaleń pęcherza? Kiedy i kto powinien wybrać się do urologa?
Spis treści
Kiedy pęcherz atakują bakterie
Generalnie rzecz ujmując, mocz znajdujący się w naszym pęcherzu jest względnie jałowy. Oznacza to, że nie zawiera on niemalże żadnych bakterii i wirusów. Choć mogą zdarzyć się wyjątki, to mocz znajdujący się w pęcherzu moczowym powinien być “czysty”. Sprawa ma się nieco inaczej w przypadku cewki moczowej. W niej nierzadko znajdują się bakterie. Bakterie te są wymywane przez strumień moczu. Niemniej jednak zdarza się, że w wyniku różnych zaburzeń bakterie te wędrują w górę, prosto do pęcherza. Dochodzi wtedy do zakażenia pęcherza moczowego. Zakażenia dolnych dróg moczowych najczęściej wywoływane są przez bakterię E.coli. Jest to powszechnie występujący drobnoustrój, który kolonizuje również nasze jelita. Zakażenie pęcherza moczowego następuje więc najczęściej na drodze wstępującej. W bardzo rzadkich przypadkach może zdarzyć się, że to drobnoustroje pochodzące z naszej krwi wywołają zapalenie pęcherza moczowego. Jest to jednak sytuacja bardzo rzadka. Dlaczego o tym mówię? Jeżeli zrozumiemy, na jakiej drodze dochodzi do zakażeń układu moczowego, to łatwiej będzie nam się przed nimi chronić.
Jak przebiega zapalenie pęcherza?
Większość kobiet doskonale zna objawy zakażenia dróg moczowych. “Przeziębiony” pęcherz dotyka przecież przynajmniej raz w ciągu życia ponad połowę kobiet. Do głównych objawów zapalenia pęcherza należy:
- parcie na mocz,
- nagła potrzeba oddania moczu,
- uczucie ogólnego rozbicia,
- ból podczas oddawania moczu,
- nieco rzadziej objawy takie jak szczypanie czy pieczenie,
- rzadko może pojawić się krwiomocz.
Należy jednak zaznaczyć, że w klasycznym zapaleniu pęcherza nie występuje gorączka. Wystąpienie gorączki oraz wyżej wymienionych objawów może bowiem świadczyć o zajęciu wyższych partii układu moczowego. Dochodzi wtedy do tak zwanego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Przebiega ono z wysoką gorączką, a także dreszczami. Należy wtedy zgłosić się do lekarza. Odmiedniczkowe zapalenie nerek może wymagać antybiotykoterapii. Nieprawidłowo leczone bądź nieleczone może prowadzić do pogorszenia funkcji nerek.
Czy każde bakterie w moczu oznaczają zapalenie?
Badanie ogólne moczu to badanie bardzo tanie oraz przydatne. Jest z tego powodu wykonywane bardzo często. Niemniej jednak interpretacja wyników badania moczu wymaga niemałego doświadczenia. Wiele z nas oddaje mocz do badań podczas wykonywania badań z zakresu medycyny pracy bądź też w ramach profilaktyki. Nierzadko w wynikach które dostajemy, znajduje się opis, że w moczu mamy dużo bakterii lub też “bakterie gęsto usiewają pole widzenia”. Może to budzić w nas niepokój. Pamiętaj jednak, że z jednej strony nasza cewka moczowa oraz skóra ją otaczająca nie jest idealnie sterylna. Prowadzi to do sytuacji, w której mocz z pęcherza jest naturalnie zanieczyszczony przez bakterie położone niżej. Równocześnie między oddaniem moczu, a wykonaniem jego badania, czasami mija sporo czasu. Pojedyncze bakterie mają możliwość wtedy namnożyć się w próbce moczu. Tym samym pamiętaj, że sama obecność bakterii w badaniu ogólnym moczu, nie powinna spędzać Ci snu z powiek. Jeżeli jednak wynikowi temu towarzyszą jakieś objawy, należy skonsultować go z lekarzem.
U kogo zakażenie dróg moczowych jest powikłane?
O tak zwanym powikłanym zakażeniu dróg moczowych mówimy między innymi wtedy, kiedy dotyka ono mężczyzn. Zdrowy mężczyzna, który nie jest zacewnikowany, generalnie nie powinien chorować na zapalenie pęcherza. Wynika to z faktu, że cewka moczowa u mężczyzn (16-20cm) jest znacznie dłuższa niż u kobiet (ok. 4 cm). Tym samym droga do pęcherza, którą muszą przebyć bakterie, jest około pięciokrotnie dłuższa niż u kobiet. Z tego powodu każde zakażenie dróg moczowych u mężczyzn wymaga przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki. Wynika to z faktu, że zakażenie układu moczowego u mężczyzn oznacza, że prawdopodobnie doszło do jakiegoś upośledzenia funkcji układu moczowego. Na przykład łagodny rozrost prostaty może predysponować do pojawiania się zapalenia pęcherza.
Jak uniknąć zakażenia układu moczowego?
Niestety, zakażenie układu moczowego są częstą przypadłością. Prawdopodobnie niektórzy z nas mają pewną wrodzoną podatność na te zakażenia. Nie oznacza to jednak, że nie ma metod, które pozwolą nam ustrzec się przed zapaleniami pęcherza. Podstawowe metody zapobiegania zakażeniom dolnych dróg moczowych to:
- picie dużych ilości wody,
- regularne oddawanie moczu,
- odpowiednia higiena,
- niewstrzymywanie moczu,
- oddawanie moczu po stosunku seksualnym.
Warto również zaznaczyć, że zaparcia mogą predysponować do pojawiania się zakażeń układu moczowego. Tym samym leczenie zaparć i ich unikanie może znacząco ograniczyć liczbę zakażeń układu moczowego. Zaparcia są problemem częstym oraz mogą wymagać konsultacji gastroenterologa.
Jak się (nie)leczyć samemu?
Istnieje bardzo wiele domowych sposobów leczenia zapalenia pęcherza. Niemniej jednak warto skonsultować się z lekarzem, który postawi rozpoznanie. Podczas choroby należy pamiętać o tym, aby sporo pić. Regularne oddawanie moczu pomoże “oczyścić” się naszemu pęcherzowi. Równocześnie nie należy przyjmować antybiotyków na własną rękę. Warto zaznaczyć, że popularna w naszych domach amoksycylina często jest nieskuteczna wobec E.coli. Wynika to z faktu, że spora część E.coli jest oporna na ten właśnie antybiotyk. Tym samym nie powinniśmy przyjmować antybiotyków na własną rękę.