Łuszczyca to przewlekła choroba skóry o podłożu zapalnym przebiegająca z nadmierną proliferacją komórek. Charakteryzuje się ona powstawaniem łuszczących się blaszek na skórze. Blaszki te są zazwyczaj owalne bądź okrągłe. Łuszczyca jest chorobą przewlekłą i na chwilę obecną – niewyleczalną. Niemniej jednak odpowiednia terapia może sprawić, że objawy łuszczycy będą bardzo słabo nasilone. Jest to choroba stosunkowo częsta, bo dotyka nawet co pięćdziesiątą osobę. Zachorowanie na łuszczycę wiąże się często z pogorszoną samooceną, a nawet unikaniem kontaktów międzyludzkich. Co ważne: każdy może zachorować na łuszczycę, ale łuszczyca nie jest chorobą zakaźną. Oznacza to tyle, że nie można zarazić się nią zarazić. Skąd bierze się łuszczyca? Czy łuszczyca dotyka tylko skóry? Czy łuszczycowe zapalenie stawów jest groźne? Co łuszczyca ma wspólnego z niedoczynnością tarczycy? Czy łuszczyca to problem tylko dla dermatologa?
Spis treści
Kto choruje na łuszczycę?
Na łuszczycę zachorować może każdy w każdym wieku. Nie wiemy dokładnie, jaka jest konkretna przyczyna tej choroby. Wiemy za to, że kluczową rolę odgrywają zaburzenia funkcjonowania naszego układu odpornościowego. W ostatnich latach coraz częściej mówi się o genetycznym podłożu łuszczycy. Zauważono bowiem, że łuszczyca ma pewną tendencję do rodzinnego występowania. Nie oznacza to jednak, że każdy chory rodzic będzie miał chore dziecko. Ponadto łuszczyca nie jest przeciwwskazaniem do posiadania potomstwa. Wykazano również, że niektóre leki mogą prowadzić do zaostrzenia objawów łuszczycy. Pacjenci wskazują również, że ciepłe i pełne słońca letnie miesiące powodują zmniejszenie dolegliwości łuszczycowych. Z kolei zima jest często czynnikiem prowadzącym do zaostrzenia objawów łuszczycy.
Dermatologiczna strona łuszczycy
Łuszczyca ma wiele różnych twarzy oraz typów. Niektórzy badacze dzielą łuszczycę na dwa główne rodzaje:
- łuszczyca typu pierwszego – z rodzinną historią oraz silnym, genetycznym uwarunkowaniem, zaczyna się przed czterdziestym rokiem życia,
- łuszczyca typu drugiego, która jest zupełnym przeciwieństwem typu pierwszego.
Choć zazwyczaj objawia się w postaci wypukłych obszarów skóry pokrytych srebrnobiałą łuską, to może manifestować się na wiele różnych sposobów. Najczęściej zmiany łuszczycowe lokalizują się na łokciach, kolanach oraz na dolnej części grzbietu. Warto zaznaczyć, że łuszczyca dotyka nie tylko skóry, ale także i paznokci. Tym samym diagnoza łuszczycy jest nierzadko trudna. Co powinno nas skłonić do wizyty u dermatologa to nowe lub powiększające się zmiany skórne. W lżejszych postaciach łuszczycy nierzadko wystarcza leczenie zewnętrzne. Czasami, w przypadku nieskuteczności, konieczne jest jednak leczenie ogólnoustrojowe
Łuszczyca to nie tylko choroba skóry
Choć diagnoza łuszczycy pada najczęściej w gabinecie dermatologicznym, to objawy skórne są nierzadko tylko częścią obrazu choroby. Łuszczyca jest bowiem chorobą autoimmunologiczną. Choroby te mają silną tendencję do atakowania różnych narządów i układów. Tym samym zdarza się, że to dolegliwości z innych układów prowadzą do wizyty u lekarza. Ponadto łuszczyca nierzadko współwystępuje z innymi chorobami autoimmunizacyjnymi takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, celiakia czy też toczeń rumieniowaty układowy. Łuszczycowe zapalenie stawów jest to choroba charakteryzująca się zapaleniem stawów oraz łuszczycą skóry. Nierzadko zajmuje również inne partie ciała, takie jak oczy. Warto zauważyć, że łuszczycowe zapalenie stawów rozwija się nawet u jednej trzeciej chorych na łuszczyce. Do zajęcia stawów dochodzi zazwyczaj po kilku, kilkunastu latach chorowania na łuszczycę skóry.
Łuszczycowe zapalenie stawów – problem dla reumatologa
Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) należy do spondyloartropatii seronegatywnych. Oznacza to mniej więcej tyle, że nie występują charakterystyczne dla tej choroby przeciwciała. Tym samym diagnostyka tej choroby opiera się przede wszystkim na badaniu przedmiotowym i podmiotowym. Zarówno łuszczyca, jak i łuszczycowe zapalenie stawów, są chorobami, które są przewlekłe, a ich objawy mają tendencję do zaostrzania się. Łuszczycowe zapalenie stawów rozwija się zazwyczaj między trzydziestym, a pięćdziesiątym rokiem życia. Do głównych objawów łuszczycowego zapalenia stawów należą:
- ból stawów oraz przylegających struktur,
- spuchnięte oraz bolesne palce u stóp i rąk, które wyglądem zaczynają przypominać parówki,
- ból stóp – zarówno od strony podeszwy jak i w obrębie ścięgna Achillesa,
- bóle kręgosłupa lędźwiowego,
- deformacje stawów w przypadku zaawansowanej i nieleczonej choroby.
Łuszczycowe zapalenie stawów – nie tylko problem stawów
Łuszczycowe zapalenie stawów, chociaż dotyka głównie stawów i skóry, może dotknąć niemalże każdego narządu. Zauważono, że u pacjentów cierpiących na ŁZS szybciej dochodzi do rozwoju miażdżycy. Wynika to z faktu, że w łuszczycowym zapaleniu stawów mamy do czynienia z przewlekłym procesem zapalnym. Nierzadko dochodzi też do zapalenia spojówek lub błony naczyniowej oka. Tym samym ŁZS może prowadzić do znaczącego pogorszenia się wzroku, a nawet jego utraty. Łuszczycowe zapalenie stawów w rzadkich przypadkach może także doprowadzić do uszkodzenia aparatu zastawkowego serca.
Łuszczycowe zapalenie stawów można leczyć
Choć łuszczyca jest chorobą przewlekłą i niewyleczalną, to można ją skutecznie kontrolować. Dobrze zdiagnozowane ŁZS pozwala na wprowadzenie odpowiedniej terapii. Zauważono, że opóźnienie diagnozy reumatoidalnego zapalenia stawów już o sześć miesięcy prowadziło do pogorszenia efektów leczenia. Terapia ta zmniejsza zarówno dolegliwości bólowe, jak i pozwala zachować odpowiednią sprawność organizmu. Do ogólnych zaleceń należą zdrowa dieta oraz odpowiednia ilość ruchu. Aktywność fizyczna ogranicza bowiem proces zapalny, a właściwa dieta pozwala zachować odpowiednią masę ciała oraz unikać niedoborów witaminowych.