Czy uchyłki jelita grubego są groźne?

Ludzki przewód pokarmowy można porównać do gumowej rurki. Zarówno jelito grube, jak i cienkie przypomina bowiem pusty w środku walec. Warto jednak podkreślić, że w rurce tej wraz z upływem lat może dochodzić do powstawania uchyłków. Uchyłki jelita grubego są częstą przypadłością, dotykającą przede wszystkim osób po pięćdziesiątym roku życia. Choć zazwyczaj pozostają bezobjawowe, to mogą one powodować groźne dla zdrowia i życia komplikacje zdrowotne.

Na samym wstępie warto po krótce zaznajomić się z samą budową jelita grubego. Rurka ta od wewnątrz wyścielona jest nabłonkiem. Nieco bardziej na zewnątrz znajduje się tkanka mięśniowa, która pozwala na przemieszczanie resztek pokarmowych, a z kolei ostatnią, najbardziej zewnętrzną warstwą jest błona surowicza. Samo jelito grube jest strukturą ruchomą w obrębie której dochodzi między innymi do wchłaniania wody, a tym samym formowania stolca.

Czym są uchyłki jelita grubego?

Uchyłki są to widoczne w obrazie kolonoskopowym wgłębienia w obrębie jelita grubego. Zazwyczaj uchyłek powstaje poprzez wgłębienie się warstwy śluzowej w warstwę mięśniową. Uchyłki zazwyczaj występują licznie – rzadko zdarza się, aby występował jeden uchyłek. Wynika to z faktu samej genezy uchyłków i źródeł ich powstawania. Uchyłki powstają zazwyczaj w miejscach, w których występują naturalne osłabienia struktury jelita grubego. Same w sobie uchyłki nie stanowią zazwyczaj zagrożenia i są przypadkowym znaleziskiem podczas kolonoskopii bądź tomografii komputerowej.

Skąd biorą się uchyłki?

Obecnie nie mamy pewności na jakiej zasadzie dochodzi do powstania uchyłków. Wiadomo jednak, że do powstawania uchyłków predysponuje niedostateczne spożywanie błonnika oraz wysoka konsumpcja czerwonego mięsa. Wiadomo też, że uchyłki pojawiają się zazwyczaj po 50 roku życia oraz występują szczególnie często u osób dotkniętych chorobą otyłościowa i prowadzących siedzący tryb życia. Co niepokojące w ostatnich latach coraz częściej diagnozuje się uchyłki także u ludzi młodszych. Może to wynikać ze zmian w diecie oraz siedzącego stylu życia. Postuluje się także teorię dysbiozy i zaburzonej równowagi bakterii naturalnie występujących w jelicie. Zaburzenie tej równowagi prowadzi do nieprawidłowej oraz nadmiernej odpowiedzi układu immunologicznego, który to jeszcze bardziej nasila powstawanie uchyłków.

Czy uchyłki zawsze są groźne?

Odpowiedź na to pytanie jest stosunkowo prosta – nie. Większość osób, u których stwierdza się uchyłki w obrębie jelita grubego nie ma żadnych objawów związanych z samą uchyłkowatością. Mianem uchyłkowatości określamy stan, w którym w jelicie grubym znajdują się uchyłki. Sama uchyłkowatość nie wymaga leczenia. Niemniej jednak zaleca się zmianę diety na taką, która jest bogatsza w błonnik, zwiększenie aktywności fizycznej oraz zrzucenie dodatkowych kilogramów. Pamiętaj, że jeżeli masz stwierdzone uchyłki w jelicie grubym i zaczął Cię boleć brzuch, szczególnie w jego dolnej części, poinformuj o tym lekarza.

Przypadkowe znalezienie uchyłków

Częstość występowania uchyłków jelita grubego, a także coraz powszechniejsze zastosowanie kolonoskopii sprawia, że uchyłki jelita grubego są diagnozowane u osób, które nie mają żadnych dolegliwości z nimi związanych. Jeżeli zdiagnozowano i Ciebie uchyłki – nie przejmuj się tym zbytnio a do samej sprawy podejdź z rozsądkiem. Wiele osób wychodzi niestety z założenia, że nie ma co robić specjalnie badań, bo jeszcze coś się znajdzie. Wprost przeciwnie. Bardzo dobrze, jeżeli zdecydujesz się na profilaktyczną kolonoskopię. Przypadkowe znalezienie uchyłków traktuj bardziej jako cenną informację i zachętę do zmiany stylu życia na zdrowszy.

Objawowa niepowikłana choroba uchyłkowa – trudny termin i kontrowersyjna patologia

Zdarza się, że uchyłki dają nieznaczne objawy pod postacią nawracających bólów brzucha, wzdęcia oraz zmiennego trybu wypróżnień. Szacuje się, że taka niepowikłana choroba uchyłkowa rozwija się nawet u co piątej osoby z uchyłkowatością. Warto jednak zaznaczyć, że samo pojęcie tej choroby jest nieco kontrowersyjne. Wynika to z występowania podobnych objawów co w zespole jelita drażliwego.  

Ostre zapalenie uchyłków

Najczęstszym i potencjalnie najgroźniejszym powikłaniem uchyłków jest ich ostre zapalenie. Charakteryzuje się ono wystąpieniem silnego i długiego bólu w lewym dolnym kwadrancie brzucha. Poza tym nierzadko pojawiają się objawy takie jak dreszcze czy gorączka. Stan ten zagraża zdrowiu, a nawet życiu. Co gorsza może dojść do rozwinięcia się groźnych powikłań takich jak wytworzenie się ropnia a nawet pojawienie się martwicy jelita grubego.

Jak mam leczyć uchyłki, czy coś należy na nie jeść?

Same uchyłki pozostawia się zazwyczaj bez specjalnego leczenia. Zaleca się jednak modyfikację stylu życia. W przypadku występowania uchyłków należy ograniczyć spożycie czerwonego mięsa i podnieść spożycie pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw oraz owoców. Pozwoli to nie tylko na zmniejszenie ryzyka rozwinięcia się powikłań samych uchyłków, ale także na obniżenie ryzyka sercowo-naczyniowego. To, co zdrowe dla Twoich jelit i wątroby jest też generalnie zdrowe dla Twojego serca i mózgu.

A co w przypadku objawowej niepowikłanej choroby uchyłkowej

Tutaj zaczynają się pewne schody. W ostatnich latach coraz więcej dowodów przemawia za skutecznością cyklicznej terapii ryfaksyminą, która polega na tym, że raz w miesiącu przez siedem dni przyjmuje się tenże antybiotyk. Pamiętaj jednak, że nie należy rozpoczynać takiej terapii na własną rękę. Samo leczenie trwa nawet dwa lata. Poza samą ryfaksyminą zaleca się zwiększenie spożycia błonnika rozpuszczalnego w wodzie oraz stosowanie leków rozkurczających jelita.

A czy te uchyłki to nie rak?

To pytanie, które zadaje sobie wielu pacjentów. Uchyłki nie są zmianą nowotworową ani przednowotworową. Niemniej jednak konieczne jest zachowanie tak zwanej czujności onkologicznej. Wynika to z faktu, że zarówno uchyłki jak i rak jelita grubego mają te same czynniki ryzyka.