Czy uchyłki jelita grubego są groźne?

Ludzki przewód pokarmowy można porównać do gumowej rurki. Zarówno jelito grube, jak i cienkie, przypomina bowiem pusty w środku walec. Warto jednak podkreślić, że w rurce tej wraz z upływem lat może dochodzić do powstawania uchyłków. Uchyłki jelita grubego są częstą przypadłością, dotykającą przede wszystkim osób po pięćdziesiątym roku życia. Choć zazwyczaj pozostają bezobjawowe, to mogą one powodować groźne dla zdrowia i życia komplikacje zdrowotne. Czym jest choroba uchyłkowa jelita grubego? Jak leczyć tę nieprawidłowość? Odpowiadamy!

Uchyłkowatość jelita grubego – anatomia w pigułce

Co to są uchyłki jelita grubego? Na samym wstępie warto zaznajomić się z samą budową tego narządu. Rurka ta od wewnątrz wyścielona jest nabłonkiem. Nieco bardziej na zewnątrz znajduje się tkanka mięśniowa, która pozwala na przemieszczanie resztek pokarmowych, a z kolei ostatnią, najbardziej zewnętrzną warstwą jest błona surowicza. Samo jelito grube jest strukturą ruchomą, w obrębie której dochodzi między innymi do wchłaniania wody, a tym samym formowania stolca.

Uchyłki jelita grubego – co to jest?

Uchyłki to widoczne w obrazie kolonoskopowym wgłębienia w obrębie jelita grubego. Zazwyczaj uchyłek powstaje poprzez wgłębienie się warstwy śluzowej w warstwę mięśniową. Zmiany te zazwyczaj występują licznie – rzadko zdarza się, aby wytwarzał się tylko jeden uchyłek. Wynika to z faktu samej genezy tych wybrzuszeń i źródeł ich powstawania. Powstają one zazwyczaj w miejscach, w których struktury jelita grubego są naturalnie osłabienie. Wybrzuszenia te same w sobie nie stanowią zazwyczaj zagrożenia i są przypadkowym znaleziskiem podczas kolonoskopii bądź tomografii komputerowej.

Zmiany te mogą rozwinąć się w objawową niepowikłaną chorobę uchyłkową. Warto zaznaczyć, że samo pojęcie tego schorzenia jest nieco kontrowersyjne. Wynika to z występowania podobnych dolegliwości, które zwiastują zespół jelita drażliwego.

Skąd biorą się uchyłki? Choroba cywilizacyjna XXI wieku

Obecnie nie mamy pewności, na jakiej zasadzie dochodzi do powstania uchyłków. Wiadomo jednak, że patogeneza tej patologii opiera się na niedostatecznym spożywaniu błonnika oraz wysokiej konsumpcji czerwonego mięsa. Wiadomo też, że uchyłki pojawiają się zazwyczaj po 50 roku życia oraz występują szczególnie często u osób dotkniętych otyłością i prowadzących siedzący tryb życia. Co niepokojące w ostatnich latach coraz częściej diagnozuje się uchyłki także u ludzi młodszych. Może to wynikać ze zmian w diecie oraz siedzącego stylu życia. Postuluje się również teorię dysbiozy i zaburzonej równowagi bakterii naturalnie bytujących w jelicie. Rozchwianie tej równowagi prowadzi do nieprawidłowej oraz nadmiernej odpowiedzi układu immunologicznego, który to jeszcze bardziej nasila powstawanie uchyłków.

Wszystkie te czynniki decydują o tym, że obecność uchyłków zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych, które to rozwijają się na skutek m.in. dostępu do przetworzonej i niezdrowej żywności.

Uchyłki jelita – objawy

Symptomy związane z uchyłkami jelita grubego dotyczą małego odsetka pacjentów (30-40%), ponieważ schorzenie to najczęściej nie daje o sobie znać. Przeważnie wykrywane są one przez przypadek, np. podczas kolonoskopii. Jeżeli objawy już się manifestują, to są to, m.in.:

• bóle brzucha,
• wzdęcia,
• zaburzenia rytmu wypróżnień (biegunka lub zaparcia).

Niekiedy bywa tak, że pacjent skarży się na epizodyczne zatrzymania stolca i gazów. Inaczej to wygląda w przypadku zapalenia uchyłków – wówczas może pojawić się gorączka, bolesny guz w lewej dolnej części brzucha oraz obecność krwi w stolcu.

Czy uchyłki zawsze są groźne?

Odpowiedź na to pytanie jest stosunkowo prosta – nie. Większość osób, u których stwierdza się uchyłki w obrębie jelita grubego, nie ma żadnych objawów związanych z samą uchyłkowatością. Mianem uchyłkowatości określamy stan, w którym w jelicie grubym znajdują się uchyłki. Samo to schorzenie nie wymaga leczenia. Niemniej zaleca się modyfikację diety na taką, która jest bogatsza w błonnik, zwiększenie aktywności fizycznej oraz zrzucenie dodatkowych kilogramów. Pamiętaj, że jeżeli masz stwierdzone te zmiany w jelicie grubym i zaczął Cię boleć brzuch, szczególnie w jego dolnej części, poinformuj o tym lekarza.

Przypadkowe znalezienie uchyłków – postępowanie

Częstość występowania uchyłków jelita grubego, a także coraz powszechniejsze zastosowanie kolonoskopii sprawia, że są one diagnozowane u osób, które nie mają żadnych dolegliwości z nimi związanych. Jeżeli zdiagnozowano i Ciebie te wgłębienia – nie przejmuj się tym zbytnio, a do samej sprawy podejdź z rozsądkiem. Wiele osób wychodzi niestety z założenia, że nie ma co robić specjalnie badań, bo jeszcze coś się znajdzie – wprost przeciwnie. Bardzo dobrze, jeśli zdecydujesz się na profilaktyczną kolonoskopię. Przypadkowe znalezienie uchyłków traktuj bardziej jako cenną informację i zachętę do zmiany stylu życia na zdrowszy.

Ostre zapalenie uchyłków jelita grubego – przebieg

Najczęstszym i potencjalnie najgroźniejszym powikłaniem uchyłków jest ich ostre zapalenie. Charakteryzuje się ono wystąpieniem silnego i długiego bólu w lewym dolnym kwadrancie brzucha. Poza tym nierzadko zwiastują się objawy takie jak dreszcze czy gorączka. Stan ten zagraża zdrowiu, a nawet życiu. Co gorsza, może dojść do rozwinięcia się groźnych powikłań takich jak zapalenie otrzewnej wytworzenie się ropnia, a nawet pojawienie się martwicy jelita grubego. Większość z tych komplikacji wymaga interwencji chirurgicznej – z tego też względu nie należy lekceważyć tej przypadłości, myśląc, że sama przejdzie.

Uchyłki jelita grubego – leczenie

Zazwyczaj wystarczy zmiana trybu życia, aby zauważyć efekty terapeutyczne. Jednakże w niektórych przypadkach postępowanie to może nie przynieść zamierzonych rezultatów. Mowa tutaj szczególnie o zaawansowanych stadiach choroby, w których pojawiły się już powikłania zapalenia uchyłków. Jak leczyć uchyłki jelita grubego w takich sytuacjach?

Farmakoterapia

Leki na uchyłki jelita grubego wykorzystywane w hospitalizacji farmakologicznej to te rozkurczowe oraz przeciwbólowe, np. paracetamol. Ten sposób praktykowany jest głównie u tej grupy pacjentów, którzy cierpią na niepowikłaną chorobę uchyłkową. W cięższych postaciach tej przypadłości stosuje się natomiast antybiotykoterapię dożylną, która przebiega w placówce medycznej pod kontrolą specjalistów. W ostatnich latach coraz więcej dowodów przemawia za skutecznością cyklicznej terapii ryfaksyminą, która polega na tym, że raz w miesiącu przez siedem dni przyjmuje się tenże antybiotyk.

Pamiętaj jednak, że nie należy rozpoczynać takiej terapii na własną rękę. Samo leczenie trwa nawet dwa lata. Poza samą ryfaksyminą zaleca się zwiększenie spożycia błonnika rozpuszczalnego w wodzie oraz stosowanie leków rozkurczających jelita.

Leczenie operacyjne

Powikłania, takie jak ropień śródbrzuszny, przedziurawione jelita oraz przetoka między pętlami jelit, kwalifikują się do leczenia chirurgicznego i to często w trybie ostrym. Co więcej, niekiedy zdarza się, że tą techniką hospitalizuje się nawracające zapalenie uchyłków bez występowania dodatkowych komplikacji – jest to jednak dość rzadka praktyka. Warto również wspomnieć o krwotokach. Choć 80% z nich ustępuje samoistnie, to u wielu chorych konieczne jest przetoczenie krwi oraz kolonoskopia połączona wraz z tamowaniem krwawienia. Bywa też, że niezbędna okazuje się operacja.

Całkowite wyleczenie choroby uchyłkowej – czy jest to możliwe?

Niestety leczeniem zachowawczym nie jesteśmy w stanie pozbyć się już występujących uchyłków. Nawet usunięcie fragmentu okrężnicy ze zmianami nie zawsze daje szansę na całkowitą hospitalizację, ponieważ uchyłki mogą zacząć tworzyć się na pozostałych odcinkach jelita grubego. Bardzo istotne jest, aby chory był pod stałą kontrolą lekarza i trzymał się zaleceń dotyczących diety.

Uchyłki jelita – dieta kluczem do sukcesu

Same uchyłki pozostawia się zazwyczaj bez specjalnego leczenia. Zaleca się jednak modyfikację stylu życia. W przypadku pojawienia się zmian należy ograniczyć spożycie czerwonego mięsa i podnieść spożycie pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw oraz owoców. Pozwoli to nie tylko na zmniejszenie ryzyka rozwinięcia się powikłań samych uchyłków, ale także na obniżenie ryzyka sercowo-naczyniowego.To, co zdrowe dla Twoich jelit i wątroby jest też zdrowe dla Twojego serca i mózgu.

Kawa a uchyłki jelita grubego – czy trzeba z niej zrezygnować?

To czy picie kawy jest szkodliwe, jest kwestią indywidualną – zależy to bowiem od zaawansowania choroby oraz predyspozycji pacjenta. Ta kwestia powinna zatem zostać omówiona z lekarzem na konsultacji gastrologicznej. Według doniesień, umiarkowanie spożywanie kawy nie ma powiązania z rozwojem, ani postępowaniem tej patologii. Uwarunkowane jest to również rodzajem ziaren, niektóre z nich, np. te żołędziowe, nie są wskazane przy uchyłkach.

Rak jelita grubego a uchyłki – czy jest o co się martwić?

To pytanie, które zadaje sobie wielu pacjentów. Uchyłki nie są zmianą nowotworową ani przednowotworową. Niemniej konieczne jest zachowanie tak zwanej czujności onkologicznej. Wynika to z faktu, że zarówno uchyłki, jak i rak jelita grubego mają te same czynniki ryzyka.

FAQ:

1. Jakie symptomy zwiastują uchyłki jelita grubego?

Objawy tego schorzenia są często niezauważalne – może pojawić się ból brzucha lub zaburzenie częstości wypróżniania. Symptomy przeważnie zaczynają się manifestować, dopiero gdy dojdzie do stanu zapalnego. Objawami zapalenia uchyłków są, m.in. gorączka, bolesny guz w lewej dolnej partii brzucha oraz obecność krwi w stolcu.

2.  Uchyłki jelita – jak leczyć je domowymi sposobami?

Terapię można wspomóc naturalnymi ziołami na uchyłki jelita grubego, do których zaliczamy nasiona babki płesznik, łupiny babki jajowatej, koper włoski, kminek czy siemię lniane.

3. Uchyłki jelita grubego – co najlepiej jeść?

Przy uchyłkowatości jelita grubego konieczna jest radykalna zmiana diety – należy ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa i zamienić je na chude odmiany. Do swojego jadłospisu warto wprowadzić pokarm bogaty w błonnik, np. ciemne pieczywo, różnego rodzaju kasze oraz warzywa i owoce. Pamiętaj też o odpowiedniej podaży płynów.